تقریری انضمامی از خود در جامعه: نقد و بررسی کتاب ازخودبیگانگی

الیناسیون یا ازخودبیگانگی از مفاهیم مهم فلسفی و اجتماعی از هگل به بعد بوده که در دوران اخیر تا حدودی از اقبال و توجه بدین مفهوم کاسته شده بود. کتاب ازخودبیگانگی «راهل یگی» با بازخوانی این مفهوم بر اساس رویکردی فلسفی و اجتماعی، سابقه ازخودبیگانگی را تا اندیشه روسو به عقب برده و با نقد رویکرد ذات­گرایانه وی و دیگران، بر آن است که ازخودبیگانگی را باید در متن روابط انضمامی و اجتماعی بررسی نمود. در این دیدگاه، الیناسیون زمانی پدیدار می­شود که نوع رابطه آدمی با دیگران از جمله در   نقش­هایی که بر عهده گرفته، مختل شده و به تعبیر وی در «رابطه بی­رابطه­گی» قرار گیرد. یگی بر آن است که انسان ماهیت و ذاتی مجزا و مستقل از جامعه و روابط و نقش‌های آن ندارد که بتواند در حکم معیاری برای ارزیابی وضعیت ازخودبیگانگی انسان به کار گرفته شود. از این رو با آنکه نقش‌های اجتماعی و روابط جمعی گاه موجب ازخودبیگانگی انسان می‌شود، در عین حال همین تعاملات اجتماعی ارائه‌گر ظرفیت‌ها و امکاناتی برای رهایی آدمی نیز هست و لذا رهایی از الیناسیون را نباید جایی بیرون و خارج از جامعه و روابط آن جستجو نمود.

کلیدواژه ها:

ازخودبیگانگی ، نظریه انتقادی ، نقش ، رابطه ، تملّک