کاربرد مدلسازی پیکربندی و نحو فضایی در طراحی معماری خوابگاه های دانشجویی

برقراری ارتباط و تعامل به ویژه در سطح اجتماعی یکی از مهمترین نیازهای انسان است. خوابگاه های دانشجویی به عنوان یکی از فضاهای معماری، مکان هایی می باشند که دانشجویان به صورت فردی یا گروهی بخشی از اوقات خود را در آن مکان می گذرانند. لذا هدف از این مقاله بهبود کیفیت ساختاری- فضایی محیط خوابگاه دانشجویی و افزایش تعاملات اجتماعی، با به کارگیری روش مدلسازی پیکربندی و چیدمان فضا در حوزه ی طراحی معماری می باشد. از آنجایی که خوابگاه باید مطالعه، تعامل و معاشرت را در بین دانشجویان آسان نماید، در نتیجه کالبد این سکونتگاه ها باید از پتانسیل لازم در جهت جذب و تعاملات اجتماعی دانشجویان برخوردار باشد. از این رو در این مطالعه، با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانه ای ابتدا پیشینه کاربرد روش چیدمان فضا در موضوعات مختلف، سپس مبانی نظری مربوط به پیکربندی، نحوه فضا، شاخص های فضایی و کیفیات فضایی خوابگاه دانشجویی بررسی گردید و در نهایت با بررسی رابطه ی میان کیفیت فضایی و شاخص های نحوه فضا، چارچوبی جهت طراحی معماری فضاهای خوابگاه دانشجویی ارائه و تدوین گردید. عوامل متعددی در شکل گیری مفهوم کیفیت فضاهای اجتماعی نقش دارند که از مهمترین آنها می توان به پیکربندی فضایی اشاره کرد. پیکربندی روابط میان فضایی را سازمان داده و توصیف کننده منطق و آرایش فضایی فرم و عملکرد فضاست و بر نحوه قرارگیری، سلسله مراتب فضایی، عملکرد و دسترسی تأثیر می گذارد. بنابراین معمار می تواند قبل از طراحی فضا با استفاده از اطلاعات به دست آمده از پیکربندی و تحلیل چیدمان فضایی و یا حتی بعد از طراحی، طرح خود را مورد ارزیابی قرار داده و با اعمال تغییرات حاصل از تحلیل کیفیات و تعاملات اجتماعی طرح را بهبود بخشد.

کلیدواژه ها:

اجتماع پذیری ، کیفیت فضایی ، پیکربندی فضایی ، چیدمان فضا ، خوابگاه دانشجویی