ارزیابی آواهای زیستی در پارک‌های‌ شهر اصفهان با استفاده از شاخص‌های اکوستیک

تجزیه و تحلیل آوای منظر به ویژه آواهای زیستی با استفاده از شاخص‌های اکوستیک اطلاعات بوم شناختی ارزشمندی را به منظور ارزیابی تنوع زیستی، بررسی الگوهای رفتاری گونه‌ها و ارزیابی آلودگی‌های صوتی در اختیار پژوهشگران قرار می دهد. در این پژوهش، به منظور تجزیه و تحلیل آواهای زیستی و انسانی در شش پارک شهری اصفهان در فصل بهار از شش شاخص اکوستیک شامل: شاخص پیچیدگی اکوستیک، شاخص تنوع اکوستیک، شاخص یکنواختی اکوستیک، شاخص زیستی اکوستیک، شاخص اختلاف نرمال شده آوای منظر و شاخص بی‌نظمی استفاده شد که با استفاده از بسته آماری Seewave ارزش این شاخص ها در محیط نرم افزار R محاسبه شد. پس از اندازه‌گیری مقادیر این شش شاخص در پارک‌های شهر اصفهان، میزان همبستگی بین آنها مشخص شده و برای تعیین معنی‌دار بودن تفاوت بین شاخص های اکوستیک بین جفت پارک ها از آزمون توکی در نرم افزار R استفاده شد. با توجه به نتایج آزمون ANOVA و آزمون تکمیلی توکی بیشترین مقدار شاخص های زیستی اکوستیک، اختلاف نرمال شده آوای منظر، پیچیدگی اکوستیک، تنوع اکوستیک، یکنواختی اکوستیک و بی نظمی اکوستیک مربوط به پارک صفه با مقادیر 51/63 ، 0/99، 2267، 1/46، 0/89 و 0/82 و کمترین مقدار این شاخص ها به ترتیب متعلق به پارک های محمودآباد با مقادیر 16/56 و 0/49-، ایثارگران با مقدار 1787 و باغ غدیر با مقادیر 0/05، 0/67 و 0/41 است. همچنین بیشترین اختلاف معنی دار شاخص زیستی اکوستیک و شاخص اختلاف نرمال شده آوای منظر بین پارک‌های صفه و محمودآباد محاسبه شد که بیانگر تأثیرگذاری عواملی مانند میزان اثر حاشیه و تنوع زیستی پرندگان بر ارزش شاخص ها است. با توجه به نتایج پژوهش می‌توان گفت شاخص‌های اکوستیک زیستی و اختلاف نرمال شده آوای منظر معیارهای مناسبی برای ارزیابی فعالیت های انسانی و زیستی در فضاهای سبز شهری هستند.

کلیدواژه ها:

Soundscape ، Bioacoustic Index ، Seewave Package ، Birds diversity ، Sofeh Park ، آوای منظر ، شاخص‌ زیستی اکوستیک ، بسته Seewave ، تنوع زیستی پرندگان ، پارک صفه