بررسی و نقد مبانی معرفتی مکتب پدیدارشناسی با تأکید بر علم جغرافیا
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 279
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHGR-51-2_013
تاریخ نمایه سازی: 25 بهمن 1399
چکیده مقاله:
پدیدارشناسی یکی از مکاتب مهم فلسفی در حوزههای مختلف علمی بهویژه در علوم انسانی، جغرافیا و خاصه در جغرافیای انسانی است. این رویکرد درپی درک و شهود مستقیم و بدون واسطۀ اشیا و پدیدههاست و برای این منظور، به نفی فرضیهها، مقولات و پیشفرضها میپردازد؛ بنابراین از این منظر، پدیدارشناسی رویکردی واقعگرایانه و بلکه تجربی به واقعیات محسوب میشود و نوعی نگرش پوزیتیویستی، البته با محتوا و روشی متفاوت با پوزیتیویسم سنتی، بهحساب میآید. بنابراین، برحسب ظاهر، این سنت فلسفی و علمی را باید در زمرۀ دیدگاه واقعگرایی قرار داد؛ لیکن بهدلیل وجود رگههای بارزی از اصالت معنا، بهویژه تعلیق واقعیات جهان خارج و حتی حذف آن بهمثابة موجودیتی مستقل از ذهن و تأکید کامل بر ماهیت پدیداری واقعیات و سرانجام بهدلیل اتکا بر شیوۀ تجربۀ شهودی، بهرغم برخی خصیصههای واقعگرایی، این رویکرد را باید در ردیف دیدگاههای ایدئالیستی طبقهبندی کرد. لیکن با وجود جنبۀ مثبت این رویکرد، یعنی تجربۀ زنده و بیواسطۀ اشیا و پدیدهها، این رویکرد دچار برخی نارساییهای معرفتشناختی است که امکان بهکارگیری آن را بهمثابة رهیافت علمی در حوزۀ دانش جغرافیا با مشکلات جدی مواجه میکند و از این رو، فاقد قابلیتهای لازم برای استفاده در حوزۀ پژوهشهای رشتههای علوم اجتماعی و ازجمله جغرافیا بهمثابة رویکرد و روشی «علمی» است. هدف اصلی این مقاله که با رویکردی واقعگرایانه با نگرش عقلانیت انتقادی بهنگارش درآمده، بررسی و واکاوی این مطلب از منظر تحلیلهای منطقی و معرفتشناختی است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمود واثق
استادیار جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
احد محمدی
دانشآموخته دکتری جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
جواد حشمتی
دانشآموخته دکتری جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :