هستی و مرگ در پرتو تجربههای شهودی عطار
محل انتشار: فصلنامه ادبیات عرفانی، دوره: 12، شماره: 22
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 448
فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JMLK-12-22_006
تاریخ نمایه سازی: 25 بهمن 1399
چکیده مقاله:
نگرش عطار به هستی و مرگ برآمده از تجربۀ شهودی است. این تجربهها حاکی از مواجهۀ آدمی با سطح پنهان هستی است. عطار شرح این شهود را تنها ازطریق زبان خواب یا زبان فکرت میسر میداند. مسئلۀ اصلی مقاله این است که هستی در تجربههای شهودی عطار چگونه تصویر شده و تأثیر چنین نگرشی به تصور مرگ چیست؟ با بررسی مثنویهای عطار این نتایج حاصل شد که عناصر هستی در ظاهر، امور مقدر فیزیکی خود را انجام میدهند و در باطن، درد طلب آنان را به جنبش وامیدارد. آدمیان عموماً گرفتار سراباند. آنکه به گنجِ قعر دریای عالم دست یابد، خداوند را چون آفتابی تابنده در این عالم خواهد دید. در قالب تمثیل ایاز و سلطان، وجه معشوقانۀ سلطان تصویر میشود که تنها در شهود و با «ترک عدد» آشکار میشود و خدا، جهان و انسان یکی است. با چنین نگرشی به هستی، با مرگ، جزء به کل میرسد و عین کلی میشود که با صورتپذیری از او جدا گشته بود. مرگ را نیز ازطریق تجربههای شبهمرگ مثل فنا، شهود تجلی خداوند و تجربۀ احوال قیامت در دنیا میتوان تجربه کرد. برخی تصاویر شهودی از مرگ عبارتاند از رسیدن نور از بیجا، احساس خورشید در درون، خوردن خورشید، فرودآمدن خورشید و محو شبنم در دریا. عارفان گویی همزمان در دو جهان بهسر میبرند. آدمیان به مراتبِ کوشش خود در فراروی از حواس ظاهر امکان چنان تجاربی را خواهند داشت. چنین نگرشی در زوال ملال و معنادار گشتن هستی و مرگ مؤثر خواهد بود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
همایون جمشیدیان
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
لیلا نوروزپور
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
میثم صدیقی
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :