همگرایی معماری ایرانی با هنر نگارگری

بیان مسئله: یکی از راه‌های فهم و احیای اصول موجود در معماری ایرانی-اسلامی، رجوع به نگارگری است. برای فهم این نگارگری‌ها، باید ویژگی‌های آنها را شناخت و به شیوۀ بیانی، به اصول حاکم در آن و تصویرکردن معماری دست پیدا کرد. بررسی چگونگی خلق فضا و استفاده از اصول معماری ایران در آثار هنرمند ایرانی، به درک هرچه بهتر نگارگری ایران کمک می‌کند‌‌. علاوه بر آن، عدم وجود روشی منسجم و نظام‌مند برای شیوۀ بیان و فهم تصاویر نگاره‌ها، که از آنها به عنوان اسناد تاریخی معماری اسلامی یاد شده است، لزوم شناساندن این دو هنر را بر یکدیگر بیش از پیش ایجاب می‌کند‌‌.پرسش تحقیق: با بررسی نقش نگاری از معماری ایران در نگاره‌های مینیاتور سنتی و تطبیق با آثار تاریخی هم‌دوره، به چه اصول و نکاتی می‌توان پی برد؟هدف پژوهش: هدف از بررسی تطبیقی مفاهیم بنیادی معماری ایرانی با هنر نگارگری، یافتن پرکاربردترین اصول و مفاهیمِ معماری ایرانی تجلی‌یافته در فضای نگاره‌هاست. روش تحقیق: روش پژوهش مقالۀ حاضر دارای ماهیت نظری-کاربردی است و از نظر اهداف نیز از نوع کیفی با رویکرد تطبیقی است. همچنین منابع از روش کتابخانه‌ای گردآوری شده و با استفاده از تحلیل کیفی و تحلیل گرافیکی، تجزیه و تحلیل شده‌اند.نتیجه‌گیری: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد نگارگران ایرانی با پیروی کامل از اصول موجود در معماری ایرانی و به صورت آگاهانه، با استفاده از تمهیداتی، آنها را به تصویر کشیده‌اند که نشان‌دهندۀ همگرایی و انطباق با اصول موجود در معماری سنتی است. درپی آن با اثبات همگرا بودن اصول موجود در هنر نگارگری با اصول معماری ایرانی، مشخص شد اصول رایج موجود در مفهوم سیر از کثرت در وحدت، که از مفاهیم پایه در معماری اسلامی ایران است، بیشترین تجلی را در خلق فضای نگاره داشته است.

کلیدواژه ها:

نگارگری ایرانی ، معماری ایرانی ، نگارگر مینیاتور ، سیر از کثرت در وحدت