ویژگی‌ها و عملکرد فرمانروای آرمانی در اندیشۀ فارابی و فردوسی

یکی از مهم‌ترین مسأله‌ها در بررسی اندیشۀ سیاسی در متون فلسفی و ادبی این است که چه کسی با چه ویژگی‌هایی و چگونه باید حکومت کند. پاسخ به این پرسش بخش مهمّی از آثار فلسفی و ادبی قدیم را که در حوزۀ اندیشۀ سیاسی مهم‌اند، در بر می‌گیرد. در این مقاله نیز ابتدا به بررسی ویژگی‌ها و عملکرد رئیس اوّل در مدینۀ فاضلۀ فارابی پرداخته‌ایم و سپس ویژگی‌ها و عملکرد شاه آرمانی در شاهنامۀ فردوسی را بررسی کرده‌ایم و در نهایت تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو را نشان داده‌ایم. فارابی و فردوسی هر دو با درک بحران‌های سیاسی زمانۀ خویش، فرمانروایی آرمانی مدّ نظر خود را، یکی به‌زبان فلسفۀ سیاسی و دیگری در قالب حماسۀ ملّی ایران، توصیف کرده‌اند که توصیف‌های آن‌ها در بیشتر موارد مشترک و نشان‌دهندۀ آرمان شاهی ایرانی در قرن چهارم هجری است.

کلیدواژه ها:

مدینۀ فاضله ، شاهنامه ، فارابی ، فردوسی ، رئیس اوّل ، شاه آرمانی