نقش بلوک های ساختاری در کانی زایی (مطالعه موردی اریب هشتوگان- خاور ایران)

شناخت جایگیری یک کانسار از نظر زمین ساختی اهمیت بسزایی در اکتشاف معدنی دارد. اریب هشتوگان، بخشی از پهنه زمین درزسیستان است که در پایانه سامانه گسلی راست بر نه باختری- اسماعیل آباد واقع است. این شاخه گسلی به شکل یک رومبوئدر بزرگ در راستای شمال باختری- جنوب خاوری کشیده شده است و پهنه برشی با ساز و کار چپ بر و مؤلفه معکوس ایجاد کرده است. مناطق استوک ورکی شدیداً گسلیده در کانسارهای مس پورفیری منطقه نشان می دهد که علاوه بر برش، نظامی پیچیده از شکستگی های کششی وجود دارد که ازروند خاصی پیروی می کنند. فضاهای باز در این پهنه تحت تأثیر دو ساز و کار شکل می گیرد: برش در راستای شکستگی های ثانویه و چرخشبلوکی. در دگرشکلی پیش رونده برش ساده ی حرکت چپ بر گسل های حاشیه ای اریب، شکستگی های ثانویه ای ایجاد می کند که لغزش بر روی آنهافضاهای خالی بوجود می آورد. از لحاظ ناحیه ای اریب هشتوگان در اثر برش راست بر سامانه گسلی نه- نایبند که در راستای شمال- جنوباعمال می شود بصورت ساعتگرد می چرخد. بلوک های کوچکتر واقع در این شاخه نیز تحت برش چپ بر حاکم بر اریب می توانند بصورت ساعتگردیا پادساعتگرد چرخش داشته باشند. لغزش های برشی و چرخش بلوکی، فضاهای باز برای کانی زایی مس و طلا را فراهم می آورد که طلایشادان در شمال باختری منطقه نمونه ای از آن است.

کلیدواژه ها:

اریب ، چرخش بلوکی ، شکستگی ، کانی زایی ، خاور ایران