تغییرات لبه بیرونی چرخش فصلی سلول هادلی نیمکره جنوبی در کمربند گرمسیری

چرخش سلول‌هادلی برای سیستم آب و هوایی از اهمیّت اساسی برخوردار است و تغییرات آن مخاطرات و دگرگونی‌های آب و هوایی مهمی بر آب و هوای کمربند گرمسیری و نیمه­گرمسیری دارد. میزان گسترش مناطق گرمسیری و متعاقب آن خشک شدن مناطق نیمه­گرمسیری زیر شاخه­های فرونشینی سلول­‌هادلی رو به افزایش است؛ بنابراین در این مطالعه به بررسی تغییرات فصلی لبه بیرونی سلول‌هادلی در نیمکره جنوبی از داده­های بازتحلیل پیش­بینی میان مدت هواسپهر اروپایی (ECMWF) نسخه (ERA5) با تفکیک مکانی 25/0*25/0 درجه و بازه زمانی 40 سال (2018-1979) از تابع جریان عملکرد نصف­النهاری در سطح 500 هکتوپاسکال با استفاده از نرم افزارهای گردس و متلب پرداخته شده است. یافته­های پژوهش نشان داد، تغییرات لبه بیرونی سلول‌هادلی در فصل زمستان از عرض­های 35 تا 38 درجه جنوبی، در فصل بهار از عرض­های 29 تا 32 درجه جنوبی، در فصل پاییز از عرض­های 30 تا 5/35 درجه جنوبی و در فصل تابستان از عرض­های 28 تا 29 درجه جنوبی قابل مشاهده است؛ و همچنین با افزایش هر سال، لبه بیرونی سلول‌هادلی در فصلهای زمستان، پاییز، بهار و تابستان به طور متوسط به اندازه 039/0-، 048/0-، 014/0- و 012/0- درجه جغرافیایی افزایش می­یابد. به طور کلی، نتایج نشان می دهد که گسترش لبه بیرونی سلول‌هادلی نیمکره جنوبی در فصلهای زمستان و پاییز به اندازه 2 تا 5/3 درجه عرض جغرافیایی افزایش یافته است و نسبت به فصول تابستان و بهار بسیار برجسته و آشکار است و شواهدی از تغییرات و گسترش چرخش سلول‌هادلی را به سمت عرض­های جغرافیایی بالاتر را نشان می‌دهد و افزایش خشکی و بیابان­زایی را در پیش رو خود دارد.

کلیدواژه ها:

تغییر آب و هوایی ، سلول هادلی ، خشکی ، نیمکره جنوبی