گونهشناسی ساختار چینش آیات در رکوعات قرآنی (مطالعۀ موردی سوره بقره)
محل انتشار: پژوهش های زبانشناختی قرآن، دوره: 8، شماره: 2
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 438
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_NRGS-8-2_005
تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399
چکیده مقاله:
یکی از مباحث جدید قرآنشناسی، مطالعۀ الگوهای گفتهپردازی در زبان (بیان) قرآن کریم است. بررسی این موضوع از زوایای مختلف امکانپذیر است؛ یکی از آنها بازخوانی کوششهای مرتبط با این موضوع در میان متقدمان است. همچنین، بازخوانی و تحلیل رکوعات قرآنی که از تقسیمبندیهای کهن متن قرآن کریم بوده و با علامت «ع» در برخی مصاحف شناخته شده، با این نگاه از نقطههای شروع در این مباحث است. با مطالعۀ چینش آیات در رکوعات یک سوره، الگوهای متنسازی (گفتهپردازی) و ساختار متن قرآن کریم استخراج میشوند. جستار حاضر درصدد است با بهرهگیری از روشهای مختلف تحلیل شکلی و محتوایی و نیز روشهای نقد متن به این پرسش پاسخ دهد که چینش آیات در رکوعات سورۀ بقره بر چه الگوهایی استوار است تا بدینوسیله الگوهای گفتهپردازی را بازشناسد. بررسیها نشان میدهند الگوهای گفتهپردازی در این سوره به الگوهای عمومی شامل بلاغت سامی (ارتباط متقابل متون بهصورت متوازی و دایرهای)، ساختار شمارشی، تقابل یا گفتمان برابر (تقابل دوگان ایمان و کفر و انفاق و ربا) ساختار توالی (ترتیب زمانی اعطای نعمتها به بنیاسرائیل و ذکر انبیای الهی بهترتیب زمانی)، شیوۀ تفصیل با بیان مصداق و تمثیل (رفتارشناسی منافقین)، تصریف در بیان (پاسخ به شبهه معاد در قالب ذکر سه داستان)، الگوهای سبکساز شامل شیوۀ بیانی یکسان در آیات رکوع (اوامر) و آغازین مشترک آیات رکوع، الگوهای مبتنی بر گونۀ سخن شامل سخن روایی که دربردارندۀ (داستان آدم و روایت طالوت و جالوت) و سخن حقوقی و بیان آیاتالأحکام تقسیم میشوند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
احمد زارع ردینی
استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، یزد، ایران
محمدعلی لسانی فشارکی
استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج ، ایران
میثم خلیلی
دانشجوی دکترا گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، یزد، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :