بررسی و تحلیل اغراض جمله های انشایی در سوره ی اسرا

اهل بلاغت کلام را به لحاظ قابلیت صدق و کذب به خبر و انشا تقسیم می‌کنند.جمله ی انشایی به عکس جمله ی خبری قابل صدق و کذب نیست و پنج گونه ی امری،نهیی،استفهامی،تمنایی و ندایی را دربرمی گیرد.برخی جمله های انشایی دارای اغراض ثانویه هستند.سوره ی اسرا هفدهمین سوره ی قرآن کریم با صد ویازده آیه از سوره های مکی قرآن به شمار می آید.این سوره به لحاظ کاربرد و تنوع کارکرد جمله های انشایی در خور توجه است ونزدیک به پنجاه جمله ی آن، انشایی با مقاصد گوناگون است.جمله های انشاییِ امری بیشترین کاربرد را با کارکرد بالای سیزده مورد دارند. کاربردهای دیگر جمله های انشایی به ترتیب فراوانی از این قرار است: نهی: دوازده مورد با هفت کارکرد.استفهام: نه مورد با هفت کارکرد .تمنّی: پنج مورد با چهارکارکرد و ندا: چهار مورد و سه کارکرد.نکته های درخور یاد این که همه ی جمله های انشایی سوره اسرا دارای مقاصد ثانویه هستند وبرخی جمله ها،غرض های نسبتا بدیع و تازه ای را دربردارند.همچنین پاره ای از جمله ها دارای اغراض چندگانه هستند.مجموعه ی این ویژگی ها،وزن بلاغی این سوره را از نگاه اغراض ثانویه ی جملات،بالا می برد.

کلیدواژه ها:

، rhetoric ، ، asra sureh ، ، report sentence ، ، compositional sentence ، ، secondary purpose ، ، علم معانی ، ، ، سوره ی اسرا ، ، ، جمله ی خبری ، ، ، جمله ی انشایی ، ، ، اغراض ثانویه