مقایسه اثرات برنامه خودمدیریتی همتا محور و برنامه پرستار محور برخودمدیریتی بیماران مبتلا به اسکلروز متعدد

زمینه و هدف: اسکلروز متعدد یک بیماری غیرقابل درمان است که نیازمند خودمدیریتی مناسب است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تأثیر برنامه خودمدیریتی همتا محور با برنامه پرستار محور بر خودمدیریتی بیماران مبتلا به اسکلروز متعدد طراحی گردید. مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، 81 بیمار مبتلا به اسکلروز متعدد عضو مرکز جامع درمان بیماری های خاص وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سال 1397 به صورت نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابتدا فرم اطلاعات دموگرافیک و مقیاس خودمدیریتی برای همه تکمیل گردید. سپس، این بیماران به صورت تصادفی ساده به دو گروه همتا محور و پرستار محور تخصیص یافتند. جلسات برنامه خودمدیریتی توسط پرستاری مجرب برای 4 گروه پرستار محور و همچنین توسط فرد همتا برای 4 گروه همتا محور به مدت 6 جلسه حدوداً 5/1 ساعته، هر هفته یک جلسه، برگزار شد. بلافاصله پس از اتمام مداخله و دو ماه بعد از آن، مقیاس خودمدیریتی برای همه ی شرکت کنندگان تکمیل شد. یافته‌ها: قبل از مداخله تفاوت آماری معناداری از لحاظ میانگین نمره خودمدیریتی کل و ابعاد آن بین دو گروه وجود نداشت. آنالیز آماری نشان داد که نمره کل خودمدیریتی و ابعاد آن به طور معناداری در هر دو گروه در طول زمان افزایش یافته است (0/001>p)، همچنین نتایج نشان داد که با گذشت زمان، در گروه خودمدیریتی پرستار محور نمرات خودمدیریتی کل (0/001>p) و ابعاد رفتارهای حفظ سلامتی (0/001>p)، تبعیت/ممانعت از درمان (0/02>p) به طور معناداری افزایش بیشتری از گروه خودمدیریتی همتا محور نشان دادند. نتیجه گیری: به‌کارگیری برنامه های خودمدیریتی به شیوه پرستار محور جهت ارتقاء خودمدیریتی مبتلایان به اسکلروز متعدد توصیه می‌گردد.

کلیدواژه ها:

Multiple Sclerosis ، Nurse-led Self-management Program ، Peer- led Self-management Program ، Self-management ، اسکلروز متعدد ، برنامه خودمدیریتی پرستار محور ، برنامه خودمدیریتی همتا محور ، خود مدیریتی