طراحی، اجرا و تببین نگرانی‌های سلامت باروری زنان مبتلا به دیابت

مقدمه و هدف: امروزه وجود درصد بالایی از زنان در سنین باروری به دیابت یکی از معضلات مهم سیاستگذاران به شمار می آید، لذا با هدف تبیین نگرانی‌های سلامت باروری زنان مبتلا به دیابت نوع 1 و ارائه مداخله‌ای مبتنی بر نگرانی‌های سلامت باروری آنها مطالعه ای طراحی شد تا با ارائه مستندات پایه‌ای برنامه‌ریزی‌های بهداشتی فراهم آورد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه ترکیبی چند مرحله ای بود که در 3 مرحله اجرا شد. در مرحله اول طی یک مطالعه کیفی، با  17 زن مبتلا به دیابت نوع 1 و 4 شوهر مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند صورت گرفت. داده‌های این مرحله با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا و به روش گرانهایم و لاندمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس در مرحله دوم مطالعه جلسه‌ای با حضور شش تن از متخصصین علاقمند تشکیل و با توجه به درون مایه‎های کشف شده از بخش کیفی مطالعه، نگرانی‌های زنان به روش اسمی ‌و برحسب اهمیت اولویت بندی شد. سپس در اولویت طرح شده، مروری بر متون موجود انجام شد و مداخله مشاوره زوجی مبتنی طراحی شد. در مرحله سوم مطالعه جهت تعیین تاثیر مشاوره زوجی، یک کارآزمایی بالینی تصادفی بر روی 32 زن مبتلا به دیابت نوع 1 انجام شد. یافته ها: در مرحله اول مطالعه، تحلیل محتوای داده های حاصل از مصاحبه های بخش کیفی به منظور تبیین نگرانی های سلامت باروری زنان مبتلا به دیابت به شکل 6 درونمایه اصلی (بعد جسمی، روانی، اجتماعی، بعد باروری، زندگی زناشویی و بعد حمایتی و اطلاعاتی) منجر شد. در مرحله دوم، در جلسه هم اندیشی نگرانی‌های جنسی به عنوان مهمترین و اولویت‌دارترین نگرانی برای طراحی مداخله تعیین شد. با مرور مداخلات و برنامه‌های موجود در این زمینه در ایران و سایر کشورها، مداخله مشاوره‌ای زوجی مبتنی بر مدل BETTER طی حداقل 4 جلسه، در 3 مرحله پیش ازمون، پس ازمون و پیگیری 2 ماهه و با هدف بهبود عملکرد و رضایت جنسی زنان مبتلا به دیابت طراحی گردید. در مرحله سوم مطالعه نتایج کارآزمایی بالینی تصادفی، بیانگر تفاوت آماری معناداری بین میانگین شاخص عملکرد جنسی زنان در دو گروه مداخله و کنترل بود (001 > p)، اما بین میانگین مقیاس رضایت جنسی زنان گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل اختلاف معناداری مشاهده نشد (09/0 = p). نتیجه گیری: براساس یافته های این مطالعه، نگرانی سلامتی باروری زنان مبتلا به دیابت در پنج حیطه قرار می گیرند که در حیطه جنسی، مشاوره‌ای زوجی مبتنی بر مدل BETTER می تواند افزایش معناداری در عملکرد جنسی این زنان ایجاد کند