پیامدهای فرهنگی گسترش کمی آموزش عالی در ایران

زمینه: کارویژه‌های دانشگاه ریشه در تحولات اجتماعی دارد اما درمیان این کارویژه‌ها توجه به ارتباط دانشگاه باجامعه نسبت به ارتباط دانشگاه و نهادهای اقتصادی به ویژه در عصر توده‌گرایی آموزش عالی، کمتر مورد توجه است. به نظرمی‌رسد ورود دانشگاه‌ها به بافت‌های متفاوت، دگرگونی‌هایی را در بعد فرهنگی فراهم آورده که نمی‌توان به آن‌ها بی‌توجه بودهدف: این مطالعه با هدف واکاوی پیامدهای فرهنگی گسترش کمی درآموزش عالی ایران صورت پذیرفت.روش: این پژوهش درپارادایم تفسیری بارویکردکیفی وروش نظریه‌پردازی داده‌بنیادانجام شد.دراین پژوهش 54 مشارکت‌کننده ازسه گروه اعضای هیات علمی،دانشجو و فعال اجتماعی از سه استان سیستان و بلوچستان، قم وگیلان حضورداشتند که به‌صورت هدفمندوبااستفاده از راهبردهای نمونه‌گزینی باحداکثرتنوع انتخاب شدند.برای جمع‌آوری داده‌هاازمصاحبه عمیق بدون ساختاروجهت تحلیل داده‌ها از کدگذاری سه مرحله‌ای استفاده شد.یافته‌ها: به باور مشارکت‌کنندگان «تغییر در سطح سرمایه‌ی فرهنگی از طریق افزایش سطح سواد، آگاهی و ایجاد نیازهای فرهنگی جدید»، «شکل دادن به فرهنگ شفافیت»، «پذیرش تنوع فرهنگی» و «تغییر بر تمایلات زاد و ولد» در کنار «ایجاد سرخودگی فرهنگی»، «بدبینی فرهنگی»، «تغییر نیازهای فرهنگی جامعه بدون ایجاد پاسخ برای آن» و «تغییر در سیک زندگی زنان و دختران» در دسته‌ی مهم‌ترین دگرگونی‌های فرهنگی در بافت‌های مورد مطالعه قرار می‌گیرند.نتیجه‌گیری: توجه به پیامدهایی فرهنگی و ردپای آن در تحولاتی مانند تغییرات الگوی زندگی زنان، دگرگونی‌های هنجارهای اجتماعی، مطالبات فرهنگی جدید و نیازمندی جامعه‌ی هدف برای پاسخ، چالش‌های پیرامون سنت‌های گذشته و ارزش‌های وابسته به جهان جدید و عواملی از این دست در دسته‌ی منابع مهمی است که باید بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد.

کلیدواژه ها:

گسترش کمی آموزش عالی ، توسعه نامتوازن ، پیامدهای فرهنگی ، نظریه‌پردازی داده‌بنیاد