واکاوی فقهی– حقوقی ماهیّت وکالت (عقد یا ایقاع مرکب)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 541

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-50-3_006

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1399

چکیده مقاله:

به رغم این که در دکترین حقوقدانان و فقها ضوابط تمیز عقود از ایقاعات روشن است، اظهار نظر در مورد ماهیّت برخی از اعمال حقوقی به دلیل شباهت‌هایی که با عقد و ایقاع دارند، همچنان مشکل است. نهاد وکالت گرچه به صراحت قانون مدنی و قول مشهور در میان فقها و نویسندگان حقوقی عقد محسوب است، لیکن در تعیین ماهیت حقوقی آن همچنان اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی ماهیت وکالت را عقد دانسته و گروهی نظر به ایقاع بودن آن داده‌اند. عده‌ای نیز نتوانسته‌ یکی از دو دیدگاه را ترجیح دهند، ماهیت آن را برزخی بین عقود و ایقاعات دانسته‌اند. شک در خصوص عقد یا ایقاع بودن وکالت، به دو ماده 656 و 681 قانون مدنی بازمی‌گردد. چه، ماده 656 صراحتاً از عقد بودن وکالت سخن گفته ولی ماده 681 به گونه‌ای تدوین شده که نظریه ایقاع بودن وکالت را به ذهن نزدیک می‌کند. پذیرش اذنی بودن عقد وکالت هم عاملی در جهت تقویت همین نظر است. نویسندگان در مقاله حاضر بر این عقیده‌اند که بر حسب مبانی و تعریف و آثار وکالت، ابداع تأسیس جدیدی بنام ایقاع مرکب و پذیرش وکالت به عنوان مصداقی از آن، راهگشا و حل کننده اختلافات است.

نویسندگان

محمدحکیم جوادی

امام صادق(ع)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر ...
  • اصفهانی، محمد حسین، حاشیة کتاب المکاسب، قم، انوارالهدی، 1418 ق. ...
  • امامی، حسن، حقوق مدنی، تهران، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، 1371. ...
  • امیری قائم مقامی، عبدالمجید، حقوق تعهدات، تهران، انتشارات میزان، چاپ ...
  • انتظاری، علیرضا، «قاعده اذن از دیدگاه علامه ملأ احمد نراقی»، ...
  • انصاری، محمدعلی، الموسوعة الفقهیة، مجمع فکر اسلامی، 1424 ق. ...
  • بجنوردی، حسن، القواعد الفقهیة، قم، نشر الهادی، 1419 ق. ...
  • تاج آبی، علی، خبر نامه کانون وکلای دادگستری، شماره صفر، ...
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر، دایرۀالمعارف عمومی حقوقی الفارق، تهران، انتشارات ...
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر ، فلسفه حقوق مدنی، تهران، انتشارات ...
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر ، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران، ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، بیروت، انتشارات دار العلم، بی‌تا. ...
  • حائری، کاظم، فقه العقود، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1415 ق. ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل ...
  • حسینی مراغی، عبدالفتاح بن علی، العناوین الفقهیة، قم، دفتر انتشارات ...
  • داد مرزی، سید مهدی، «مفهوم عقد در قانون مدنی»، مجله ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمّد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار ...
  • زاهدی، ریحان الله، باب وکالت، مجله کانون، سال هفتم، شماره ...
  • زراعت، عباس، شرح الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، تهران ...
  • زهیلی، وهبه، الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق، دارالفکر للطباعه و ...
  • شجاعی، کیوان و رفیعی، محمد تقی، «تاملی فقهی - حقوقی ...
  • شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة، تهران، انتشارات دارالعلم، ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی ، مسالک الافهام، قم، ...
  • شهیدی، مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران، انتشارات مجد، 1385. ...
  • صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح ...
  • صفایی، حسین، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، تهران، انتشارات میزان، ...
  • صیمری، مفلح بن حسن، غایة المرام فی شرح شرائع الاسلام، ...
  • طالب احمدی، حبیب، «ماهیت حقوقی وصیت تملیکی در فقه و ...
  • طباطبائی کربلایی، علی بن محمدعلی، ریاض المسائل، قم، مؤسسه آل ...
  • طباطبایی یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم، تکملة العروة الوثقی، قم، کتابفروشی ...
  • طباطبایی یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم ، ملحقات العروة الوثقی، قم، ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف ، تذکرة الفقهاء، تهران، انتشارات ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف ، قواعد الاحکام، قم، دفتر ...
  • فاضل آبی، حسن بن ابی طالب، کشف الرموز فی شرح ...
  • قاسم زاده، مرتضی، «وکالت بدون فسخ وکالت بلاعزل و وکالت ...
  • قبولی درافشان، سید محمد مهدی و دیگران، «بررسی لزوم یا ...
  • کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی: اعمال حقوقی، دوره مقدماتی، تهران، شرکت ...
  • کاتوزیان، ناصر ، حقوق مدنی، عقود معین: عقود اذنی، وثیقه‌های ...
  • کاتوزیان، ناصر ، دوره مقدماتی حقوق مدنی، درس‌هایی از عقود ...
  • کاتوزیان، ناصر ، عقود معین، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1389. ...
  • کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1388. ...
  • کاسانی حنفی، ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، ...
  • لطفی، اسد الله، سلسله مباحث فقهی و حقوقی وکالت، تهران، ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن ، شرائع الاسلام فی مسائل ...
  • مدنی، جلال الدین، عقود معین، تهران، انتشارات پایدار، 1390. ...
  • مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، ...
  • مروج جزائری، محمدجعفر، هدی الطالب فی شرح المکاسب، قم، مؤسسة ...
  • مصطفوی، مصطفی، «بررسی فقهی و حقوقی تأسیس وکالت بلاعزل»، رهنمون، ...
  • معلوف، لویس، المنجد، تهران، انتشارات اسماعیلیان، چاپ اول، 1362. ...
  • مغنیه، محمد جواد، فقه الامام جعفر صادق، قم، مؤسسة السبطین ...
  • مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی ...
  • مهرابی، فرهاد، «آثار اذنی یا عهدی بودن وکالت»، مجله کانون ...
  • موسوی، صادق و حسینی، مسعود، «تحلیل فقهی ضمانت اجرای وکالت ...
  • نراقی، احمد بن محمد مهدی، رسائل و مسائل، قم، بی‌نا، ...
  • نوین، پرویز، حقوق مدنی: عقود معین، تهران، انتشارات گنج دانش، ...
  • نمایش کامل مراجع