رهگیری نیروهای پیشران مؤثر بر آینده سازمان گمرک تا افق 1410

گستردگی عوامل‌مؤثر بر سازمان در سطوح ملی و جهانی یکی از چالش‌های عمده پیش روی سازمان‌ها در طراحی چشم‌اندازی مطلوب است، لذا درک محیط سازمان در جهت بهره‌گیری از فرصت‌ها و دوری از تهدیدهای آینده نیازمند رویکردی جدید، فراتر از روش‌های معمول پیش‌بینی و برنامه‌ریزی است. آینده‌نگاری راهبردی یکی از ابزارهای بررسی آینده است. پژوهش اکتشافی حاضر با ترکیبی از مدل‌های کیفی و کمی و با این رویکرد به رهگیری نیروهای پیشران مؤثر بر آینده گمرک پرداخته است. بدین منظور، مطالعه کلان‌روندها با روش پایش محیطی در شش حوزه بر مبنای تجزیه‌وتحلیل PESTEL صورت گرفته و سپس ضمن مصاحبه با خبرگان تصمیم‌ساز گمرک فهرستی از عوامل مؤثر شناسایی شدند که منجر به طراحی پرسشنامه‌ای با 30 عامل گردید. این پرسشنامه از طریق یک پنل خبرگان وزن‌دهی و تکمیل شده است. تحلیل داده‌ها که با روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری و با نرم‌افزار میک‌مک انجام شده نشان می‌دهد نیروهای پیشران نظیر، ذینفعان و انتظارات عمومی، فرهنگ درستکاری و مبارزه با فساد، شفافیت قوانین و تسهیل رویه‌ها و گمرک مجازی بیشترین تأثیرگذاری را بر آینده سازمان خواهند داشت، بنابراین بایسته است تصمیم سازی کلان، برنامه‌ریزی راهبردی و شرایط آینده گمرک با توجه به نیروهای پیشران تأثیرگذار شناسایی‌شده ترسیم گردد.

کلیدواژه ها:

آینده‌نگاری ، تحلیل اثرات متقابل ، کلان‌روند ، گمرک ، نیروهای پیشران