واکاوی تکنیکهای طنزآفرینی در مقامهی اصفهانیهی بدیعالزمان همدانی

طنز در آثار ادبی به شکل­های مختلفی نمود می­یابد و نویسندگان برای آفرینش خنده از تکنیک­های متعددی استفاده می­کنند؛ بهکارگیری بازی­های زبانی، ایجاد موقعیت­های خنده­آور، ترسیم تصویرهای کاریکاتوری بهوسیله کلمات، شخصیت­­پردازی­های کمیک، کوچک­نمایی، بزرگ­نمایی و ... ازجمله این تکنیک­ها می­باشد.­ بدیعالزمان همدانی توانسته است، در مقامات خود از این تکنیک­ها بهره ببرد و در قالب طنز، مسایل و مشکلات اجتماعی جامعه خویش را به چالش بکشد. مقامه اصفهانیه، داستان کوتاهی است که همدانی در آن، رواج باورهای خرافی، عقبماندگی عوام و تعصبات دینی را در قالب ریشخندی انتقادی بیان کرده است. تحقیق حاضر در صدد است با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی شگردهای طنزآفرینی بدیعالزمان همدانی در این مقامه بپردازد. آنچه ضرورت انجام این پژوهش را تبیین می­سازد: اهمیت توجه به مقامات بهعنوان میراث ادبی و بررسی آن، از ابعاد مختلف است و می­توان آن را بهعنوان شاهکاری ادبی و الگویی طنزآلود از ادبیات قدیم، به طنزپردازان عصر حاضر معرفی کرد.  نتایج حاصل از این جستار نشان میدهد: در این مقامه، تکیه همدانی در طنزآفرینی، بر تکنیکهای موقعیت محور و شخصیت محور بوده است. وی توانسته در قالب ریشخندی انتقادی و بدون آزار مخاطب، کاستی­های جامعه و سنت­ها و باورهای غلط مردمان زمانه خویش را بیان کند.

کلیدواژه ها:

طنزپردازی ، تکنیکها ، طنز موقعیتمحور ، طنز شخصیتمحور ، مقامه اصفهانیه