تحلیل فرجام شناسی مفهوم شهادت در منظومة سفر بیداران، بر اساس مضمون غربت آگاهی (علمی- پژوهشی)

یکی از جنبه های قرآنی و درونمایه های غالب در منظومه های سفر طاهره صفارزاده، فرجام شناسی است. فرجام شناسی، به عنوان بخشی از مطالعات انسان شناسی در علوم انسانی و به عنوان یک اصل اسلامی (معاد شناسی) در علوم اسلامی، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. وجود رابطۀ بین غربت آگاهی، به عنوان یک مفهوم عرفانی و شهادت، به عنوان یک شاخص مقاومتی و نیز اثبات این رابطه، مسئلۀ اصلی در این پژوهش است، که در مطالعات ادبیات پایداری کمتر به آن پرداخته شده است؛ از آنجا که در پیوند شهادت و ایدئولوژی اسلامی، اندیشه های عرفان اسلامی نقشی به سزا دارد؛ بنابراین پرداختن به روابط شاخص های مقاومتی و عرفانی، ضروری می نماید. در این جستار، پیوند فرجام شناسی، با نظریۀ غربت غربی و قربت شرقی که در حکمت اشراقی تولد و کمال یافته و نیز پیوند مؤلفۀ مقاومتی شهادت با قطب های مختلف فرجام شناسی از جمله: فرجام شناسی در ساختار کلی اثر، بهره گیری از آموزه های دینی، استفاده از رمزهــای عــالم مــاده و پندآموزی از بنیان های اجتماعی مقاومـت، مورد بررسی قـرار گرفتـه و ایـن نتیجـه بـه دسـت آمـده اسـت کـه مفهـوم شهادت در رابطه ای دو سویه با فرجام باوری و غربت آگاهی، در شکل گیری اندیشۀ شعری بانو طاهره صفارزاده تأثیر به سزایی داشته است؛ همچنین عشق به شهادت، یکی از مهمترین عناصر متنی در طرح فرجام شناخت منظومۀ سفر بیداران است که با الگوی شهادت در عاشورا؛ به عنوان یک واقعۀ غربت آگاهانه، رابطة عمیقی دارد.

کلیدواژه ها:

فرجام شناسی ، شهادت ، غربت آگاهی ، طاهره صـفارزاده ، سفر بیداران.