حدود و مبنای پرداخت دیه از بیت المال و آثار آن

در منابع فقهی و مواد قانونی در مواردی بیان شده است که باید دیه از بیت المال جبران شود که از جمله این مواد 1 امام یا قاضی به صورت غیرعمد، خطایی انجام دهند و از این خطا ضرری به دیگری می رسد. 2 ادله کافی بر نسبت دادن قتل به شخص یا گروه خاص وجود ندارد. 3 شخص از خود در مقابل مجنون مهاجم دفاع کند که منجر به کشته شدن مجنون مهاجم شود. 4 مسئول پرداخت دیه عاقله است که شخص قاتل یا عاقله ندارد یا عاقله او توان پرداخت دیه ندارند. - 5 امام یا نایب او دستور به انجام امری می دهد و به مامور در حین انجام ماموریت صدمه ای وارد شود؛ لذا اهمیت و ضرورت شناسایی چنین مسئولیتی و مواردی مشخص می باشد. در این پژوهش سعی شده است به استناد قواعدی که در صدر گفته شد و نیز مواد قانونی موضوعه مبانی ضمان بیت المال مشخص شود که تا چه مقدار این مسئولیت را پذیرا است و حدود و اجرای آن تا چه میزان می باشد . اتفاق نظر در پرداخت دیه از بیت المال در رابطه با قتل مطابق قواعد فقهی و قانونی مصرحه امری بدیهیاست اما در ارتباط با ما دون نفس و جراحات موضوعی است که اختلاف نظرهایی نیز بین صاحب نظران وجود دارد که در این پژوهش خلاصه به آن پرداخته شده است

کلیدواژه ها:

بیت المال ، ضمان ، دیه ، فقه اسلامی و حقوق ایران.