مقاله پژوهشی: بررسی علیت تودا-یاماموتو بین قطبش و نابرابری درآمد در اقتصاد ایران

مسئله نابرابری چالشی اساسی در مسیر توسعه است. نابرابری منطقه‌ای معمولا در منابع، فعالیت‌ها، جمعیت و تولید اتفاق می‌افتد، به‌طوری که هر کدام از عوامل، خود باعث تقویت سایر عوامل شده و چرخه ایجاد نابرابری منطقه‌ای را گسترش می‌دهند و موجب وقوع آسیب‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در مناطق کشور می‌شود. از آنجا که ممکن است در فرآیند رفع نابرابری‌های منطقه‌ای در کشور، قطب‌های اقتصادی در کشور شکل گیرد و از لحاظ شاخص-های نابرابری در کوتاه مدت بهبود حاصل شود، ولی عدم توجه به فرآیند قطبش و عدم سرریز رشد به مناطق کمتر توسعه یافته در بلند مدت موجب شدت گرفتن افزایش نابرابری های منطقه‌ای در آینده می گردد. به همین سبب با استفاده از شاخص‌های ولفسان، داکلاس، استفان و روی میزان قطبش و از شاخص‌های ضریب جینی، اتکینسون ولگاریتم‌واریانس و واریانس‌لگاریتم و ضریب‌پراکندگی نابرابری درآمدی در اقتصاد ایران طی سال های ۱۳۷۹ الی ۱۳۹۵ مورد سنجش قرار گرفت و در نهایت به بررسی رابطه و علیت بین قطبش و نابرابری درآمد پرداخته شده است، که براساس نتایج حاصل، فرآیند قطبش در اقتصاد ایران موجب کاهش نابرابری درآمدی در میان استان‌ها می‌شود که این نکته در خصوص شاخص قطبش داکلاس،استفان‌ و‌روی نمود بیشتری نسبت به شاخص ولفسان داشته است. بنابراین می‌بایست قطب‌های رشد در استان ها با توجه به استعداد ها و آمایش سرزمین هر استان شکل گرفته و به جهت جلو گیری از افزایش نابرابری منطقه ای، با استفاده از مکانیسم‌های انتقال رشد همچون ابزار های مالیاتی ، رشد قطبهای اقتصادی را به سایر مناطق محروم تر منتقل نمود.

کلیدواژه ها:

نابرابری ، قطبی شدن ، شاخص ولف سان ، شاخص داگلاس-استفان و روی ، علیت تودا-یاماموتو