تأثیر الیسیتور متانول-زغال فعال و رژیم های نور مصنوعی مختلف بر برخی از شاخص های فتوسنتزی و صفات فیتوشیمیایی گیاه بادرنجبویه(Melissa officinalis)درسیستم کشت بدون خاک

گیاه دارویی بادرنجبویه یک منبع طبیعی از فنل، فلاونوئید، تانن، آنتی اکسیدان و اسید رزمارینیک است که به عنوان ضد نفخ، ضد اسپاسم و آرامکننده مشکلات رودهاي-معدهاي با منشأ عصبی بکار میرود. با توجه به ارزش دارویی گیاه بادرنجبویه این پژوهش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار و سه نمونه به منظوربررسی حصول بهترین رشد رویشی بادرنجبویه در فضاي بسته به صورت کارخانه گیاهی انجام گرفت. فاکتور اول نور مصنوعی در 4 سطح شامل %50 ) FL آفتابی و %50 مهتابی)، (%33R : 33%B : 17%G : 17%O) RBGO، %50R ) RB 25%B : 5% UV : 10%G : 10%O :)، (%50B : 25 %R : 5%UV : 10 %G : 10 %O) BR که FL مخفف فلورسنت، B ال ايدي آبی، R ال ايدي قرمز، G ال ايدي سبز، O الايدي نارنجی و UV اشعه ماوراي بنفش میباشد.فاکتور دوم الیسیتور در 2 سطح (مصرف محلول پاشی 0/4 درصد زغال فعال و متانول 15 درصد (MC1) و عدم مصرف(((MC0 در 3 تکرار و 3 نمونه بررسی گردید. پارامترهاي فتوسنتزي و رنگیزه هاي فتوسنتزي، صفات بیوشیمیایی وپاداکسایشی شامل آنتی اکسیدان، فنل و فلاونوئید برگ ارزیابی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین کمبود فشار بخار در سطح برگ (VPD) در تیمار FL.MC1 بود که داراي اختلاف معنیداري نسبت به سایر تیمارها میباشد. کمترین نرخ جذب دي اکسید کربن (A) در تیمار نور FL بود که تفاوت معنی داري با سایر تیمارهاي نور LED داشت. کمترین مقدار کاروتنوئید مربوط به تیمار نوري BR بود که اختلاف معنیداري با سایر تیمارهاي نوري داشت. کمترین میزان فلاونوئید مربوط به تیمار RBGO.MC1 بود که اختلاف معنی داري با سایر تیمارها داشته است. در مجموع میزان فتوسنتز در تیمارفلوئورسنت با و بدون الیسیتور نسبت به تیمارهاي LED با و بدون الیسیتور، کمتر بود. همچنین بین تیمارهاي نور LEDبا و بدون الیسیتور نیز تفاوت معنیداري از منظر مواد مؤثره مشاهده نشد. پس این نتایج در کل نشان میدهند که نور LEDبا و بدون الیسیتور نسبت به نور فلوئورسنت براي گیاه بادرنجبویه چه از لحاظ صفات فتوسنتزي و چه از منظر تولید مواد مؤثره ارجح تر بوده و احتمالاً قابل توصیه باشد.

کلیدواژه ها:

الیسیتور ، بادرنجبویه ، پارامتر فتوسنتزی ، زغال فعال ، کشت بدون خاک ، متانول ، نور مصنوعی ، کارخانه گیاهی