نگرشی بر سازه های آبی تاریخی رودخانه کارون در محدوده شهرستان شوشتر

موقعیت ممتاز جغرافیایی و شرایط مناسب زندگی در محدوده شهرستان شوشتر به علت شرایط آب و هوایی و وجود رودخانه کارون از گذشته دور موجب جلب اقوام مختلف به این منطقه گردیده است. وجود آب کافی و با کیفیت مناسب رودخانه کارون در این محدوده از یک سو و اراضی حاصلخیز و مستعد کشاورزی از سوی دیکر باعث شده که جهت کنترل و استفاده از این نعمت خدادادی سازه های آبی متعدد و متنوعی را طراحی و احداث نمایند. این سازه های گرانبها و منحصر به فرد شامل بندها ، پل بندها ، پلها و آبگیر می باشد که مربوط به دوره هخامنشیان و ساسانیان بوده و از شاهکارهای سازه های آبی تاریخی در جهان می باشد . گرچه تعدادی از این سازه ها بر اثر سیلابهای مکرر و یا جنگهای طول تاریخ و یا طرحهای توسعه آبیاری مدرن تاحدودی تخریب شده اند اما تعدادی از این سازه ها هم اکنون مورد استفاده قرار گرفته و یا برای توسعه شبکه های مدرن بازسازی و مرمت شده است (آبگیر و کانال نهر داریون). در این مقاله ضمن معرفی سازه های مذکور هدف از احداث سازه ها ، مصالح بکار رفته ، نفشه ها ی مربوطه و نکات فنی مورد نظر ، روش بهره برداری و ارتباط آنها با دیگر سازه ها ، چگونگی دسترسی هریک از سازه ها به منابع آب و همچنین توصیه های لازم جهت حفظ و استفاده از آنها مورد بحث قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه ها:

سازه های تاریخی ، بند ، پل بند ، آبگیر