شواهدی بر غرق شدن پلاتفرم کربناته فارس در ژوراسیک، جنوب ایران
محل انتشار: دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی، دوره: 8، شماره: 15
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 241
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PSJBA-8-15_005
تاریخ نمایه سازی: 19 آذر 1399
چکیده مقاله:
مطالعه چیدمان رخسارهها و محیط رسوبگذاری توالیهای ژوراسیک منطقۀ فارس، گویای تحولات مهمی در تاریخچۀ تکامل این قسمت از حوضهی رسوبی زاگرس از جمله خروج از آب تا غرقشدن پلاتفرم کربناته در آن دوره است. بهمنظور بررسی جنبههای مختلف این رویدادهای زمینشناسی، دو بُرش از نهشتهسنگهای ژوراسیک در کوه گدون و میدان نفتی کوهسیاه از نظر رسوبشناسی، چینهنگاری و چاهنگاری مطالعه شدند. یافتههای این تحقیق نشان داد که توالی رسوبی ژوراسیک زیرین منطقۀ فارس عمدتاً شامل سنگهای کربناته و شیلهایی است که در بخش داخلی یک رمپ هموکلینال نهشته شده است. این توالی به یک افق خاک آهکی (کالکریت) منتهی میشود که همزمان با ناپیوستگی آلنین و خروج پلاتفرم از آب تشکیل شده است. پیشروی دریا و برقراری دوباره پلاتفرم در اوایل ژوراسیک میانی منجر به پوشانده شدن سطح ناپیوستگی با کربناتهای پیراکشندی، شیلهای دریایی عمیق و سنگآهکهای پلاژیک است. پوشانده شدن بدون واسطه نهشتههای پلاتفرمی با رخسارههای دریایی عمیق باژوسین، نشانه افزایش ناگهانی فضای رسوبگذاری و غرقشدن سکوی کربناته فارس است. چنین شرایطی، نتیجه عمیقشدن سریع حوضه ناشی از فرونشینی تکتونیکی همزمان با بالابودن سطح جهانی آب دریاها در باژوسین است. در این زمان، تغییر محیطی بارزی در حوضه زاگرس روی داد که طی آن پلاتفرم وسیع و پیوسته (اپیریک) ژوراسیک پیشین از هم تفکیک و سامانه رسوبی تازهای ایجاد شد. این سامانه متشکل از دریاهای عمیق و پلاتفرمهای کربناته در بین آنها بود و توسعه بیشتر دریاهای باز را نشان میدهد. تشابه محیطرسوبی نهشتههای باژوسین در فارس و حوضه گوتنیا (لرستان و شمال عراق) نشانه گسترش دریاهای عمیق در بیشتر مناطق زاگرس است. با این اوصاف، غرقشدن پلاتفرم کربناته ژوراسیک یک رویداد فراگیر و نقطه عطف در تاریخ رسوبگذاری و تکامل ساختاری زاگرس است که رژیم رسوبی پس از آن کاملاً متفاوت شده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی حسین جلیلیان
استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه پیام نور، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :