بررسی اثر زایتونیک بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کینوا تحت آبیاری با آب‌های نامتعارف

سابقه و هدف: افزایش روز افزون جمعیت همگام با معضل بحران جهانی منابع آب شیرین، استفاده از منابع آب نامتعارف در بخش کشاورزی، به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌ی آب شیرین، به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک را ضروری می‌سازد. شرایط فیزیکی خاک یکی از عواملی است که می‌تواند تولید محصول را محدود کند. خاک‌هایی که دارای شرایط فیزیکی ضعیفی هستند، جذب آب و رشد و توسعه ریشه و هوادهی خاک را محدود می‌کند. مواد و روش‌ها: به منظور بررسی اثر توام کیفیت‌های مختلف آب آبیاری و زایتونیک بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کینوا رقم Titicaca در سال 1396 آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. این تحقیق بصورت فاکتوریل دو عاملی بر پایه طرح کاملاً تصادفی و با 3 تکرار در شرایط گلخانه‌ای و در گلدان اجرا گردید. کیفیت آب آبیاری (آب شهری، پساب شهری، پساب استخر ماهی و آب شور) و زایتونیک (صفر و 1 کیلوگرم در متر مربع) بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که کیفیت آب آبیاری بر تعداد برگ، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع، قطر ساقه، شاخص سبزینگی و سطح برگ در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بوده ولی بر وزن تر اندام هوایی در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار شد. در این تحقیق نتایج نشان داد استفاده از پساب تصفیه شده شهری منجر به افزایش کلیه صفات شد. سطوح زایتونیک نیز بر تعداد برگ، وزن تر اندام هوایی، قطر ساقه، شاخص سبزینگی و سطح برگ در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بوده ولی بر وزن خشک اندام هوایی در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار شد. اثر متقابل نیز بر تعداد برگ و وزن خشک اندام هوایی در سطح یک درصد معنی‌دار شده و بر تعداد شاخه فرعی، وزن تر اندام هوایی و قطر ساقه در سطح 5 درصد معنی‌دار شد. نتیجه‌گیری: در این تحقیق نتایج نشان دهنده اثر منفی شوری بر روی کلیه صفات مورد بررسی بود، از طرفی استفاده از پساب استخر ماهی و پساب تصفیه شده شهری منجر به افزایش کلیه صفات شد. تیمار پساب شهری و پساب استخر ماهی بترتیب منجر به افزایش 9/6 و 9/12 درصدی وزن تر اندام هوایی و 2/13 و 9/16 درصدی وزن خشک اندام هوایی شد. از طرفی آب شور منجر به کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی به میزان 2/31 و 6/39 درصدی شد. استفاده از زایتونیک نیز منجر به افزایش 4/41 و 3/16 درصدی وزن تر و خشک اندام هوایی شد. استفاده از زایتونیک نیز منجر به افزایش 4/41 و 3/16 درصدی وزن تر و خشک اندام هوایی شد.

کلیدواژه ها:

آب شور ، پساب استخر ماهی ، پساب تصفیه شده شهری ، زایتونیک ، کینوا