تأثیر عمل مبتنی بر اعتماد به وعده‌های الهی در معرفت دینی با تأکید بر آیۀ 122 سورۀ توبه (آیۀ نفْر)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 344

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MISHKAT-39-2_001

تاریخ نمایه سازی: 4 آذر 1399

چکیده مقاله:

انسان موجودی مستعد و نیازمندِ تأدیب و تربیتِ مستمر است و حیاتِ دینی بستری است تا رشد و تربیتِ شایستۀ انسان را به او بدهد. یکی از برجسته‌ترین وجوه زندگیِ دینی، عملِ مبتنی بر اعتماد به وعده‌های الهی است. تحلیل کارکرد تربیتی عمل معتمدانه به وعده‌های الهی، مسئله‌ای است که پژوهش حاضر به روش توصیفی _ تحلیلی تلاش دارد آن را در قلمرو زندگی دینی و در ارتباط با فرایندی تربیتی با استفاده از متن قرآن و تفاسیر گوناگون بررسی نماید.یافته‌های این پژوهش عبارت‌اند از: 1) در صورت تداومِ حرکتِ انسان در وادی حیات دینی، دستیابی او به سطوح عالی تربیت و معرفت‌های یقینی عمیق‌تر میسر خواهد شد.2) مشاهدۀ تحققِ وعده‌های الهی، هم به مثابۀ بیّنه برای ورود به وادیِ زندگی دینی است و هم به عنوان فرایندی تربیتی در زندگی دینی برای حصولِ معرفت‌های عمیقِ دینی مطرح است. 3) تفقّه در منطق قرآن، متوجه ادراکاتِ قلبی است و اصطلاحاً بر معرفت‌های عمیق حاصل‌شده‌ای که در قلمرو باور قرار دارند، تمرکز دارد. 4) عمل مبتنی بر اعتماد به وعده‌های الهی، در حصولِ تفقّهِ دینی، طریقیتِ منحصربه‌فردی دارد تا جایی که سبب می‌شود آدمی به مقامِ «انذار» که صبغۀ رسالتی دارد، بار یابد. انسان موجودی مستعد و نیازمندِ تأدیب و تربیتِ مستمر است و حیاتِ دینی بستری است تا رشد و تربیتِ شایستۀ انسان را به او بدهد. یکی از برجسته‌ترین وجوه زندگیِ دینی، عملِ مبتنی بر اعتماد به وعده‌های الهی است. تحلیل کارکرد تربیتی عمل معتمدانه به وعده‌های الهی، مسئله‌ای است که پژوهش حاضر به روش توصیفی _ تحلیلی تلاش دارد آن را در قلمرو زندگی دینی و در ارتباط با فرایندی تربیتی با استفاده از متن قرآن و تفاسیر گوناگون بررسی نماید.  یافته‌های این پژوهش عبارت‌اند از: 1) در صورت تداومِ حرکتِ انسان در وادی حیات دینی، دستیابی او به سطوح عالی تربیت و معرفت‌های یقینی عمیق‌تر میسر خواهد شد. 2) مشاهدۀ تحققِ وعده‌های الهی، هم به مثابۀ بیّنه برای ورود به وادیِ زندگی دینی است و هم به عنوان فرایندی تربیتی در زندگی دینی برای حصولِ معرفت‌های عمیقِ دینی مطرح است. 3) تفقّه در منطق قرآن، متوجه ادراکاتِ قلبی است و اصطلاحاً بر معرفت‌های عمیق حاصل‌شده‌ای که در قلمرو باور قرار دارند، تمرکز دارد. 4) عمل مبتنی بر اعتماد به وعده‌های الهی، در حصولِ تفقّهِ دینی، طریقیتِ منحصربه‌فردی دارد تا جایی که سبب می‌شود آدمی به مقامِ «انذار» که صبغۀ رسالتی دارد، بار یابد.  

کلیدواژه ها:

عمل به وعده‌های الهی ، آیۀ نفْر ، زندگی دینی ، باور قلبی ، تفقّه دینی

نویسندگان

رامین طیاری نژاد

علوم قرآن و حدیث، علوم انسانی، تربیت مدرس، تهران، ایران

زهرا منصوری

علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، تهران، ایران

خدیجه محمد خان

علوم قرآن و حدیث، علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • آلوسی، محمود، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، دار الکتب ...
  • ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل‌الزیارات، دار المرتضویه، نجف اشرف، ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، دار الکتب ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، دار صادر، بیروت، ...
  • انصاری،  مرتضی  بن  محمد،  الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثه، تلخیص ...
  • بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، مؤسسۀ ...
  • بهشتی، محمد، شناخت از دیدگاه قرآن، بقعه، تهران، 1378ش. ...
  • پرچم، اعظم و سمیه عمادی اندانی، «نقش اسماء و صفات ...
  • جوادی آملی، عبدالله، فلسفۀ الهی از منظر امام رضا؟ع؟، إسراء، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، هدایت در قرآن، تحقیق علی عباسیان، إسراء، ...
  • جوادی آملی، عبدالله،  تفسیر انسان به انسان، تحقیق محمدحسین الهی‌زاده، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، ولایت در قرآن، تحقیق مصطفی‌پور، إسراء، قم، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، حکمت عبادات، تحقیق حسین شفیعی، إسراء، قم، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، مبادی اخلاق در قرآن، تحقیق حسین شفیعی، ...
  • خامنه‌ای (مدّ ظله العالی)، علی، طرح کلی اندیشۀ اسلامی در ...
  • خامنه‌ای (مدّ ظله العالی)، علی، تفسیر سورۀ برائت، انقلاب اسلامی، ...
  • خسروپناه، عبدالحسین، منظومۀ فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، سازمان انتشارات پژوهشگاه ...
  • خمینی؟رح؟، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، مؤسسۀ تنظیم ...
  • ذکاوتی، علیرضا،  اسباب‌ النزول، نشر نی، تهران، 1383ش. ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، دار القلم، ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، شرح أصول‌الکافی، مؤسسۀ مطالعات و ...
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع ‌البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات ...
  • طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، دار ...
  • طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع ‌البحرین، مرتضوی، تهران، چاپ سوم، ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، المطبعة العلمیه، تهران، 1380ش. ...
  • فیّومی، احمد بن محمد،  المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ...
  • قرائتی، محسن، تفسیر نور، مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن، تهران، ...
  • قطب، سید، فی ظلال القرآن، دار الشروق، بیروت، چاپ هفدهم، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چاپ ...
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؟عهم؟، دار ...
  • مدرّسی، محمدتقی، من هدی القرآن، دار محبّی الحسین؟ع؟، تهران، 1419ق. ...
  • مصطفوی، حسن،  التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‏، وزارت فرهنگ و ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1374ش. ...
  • نصیری، علی، «پژوهشی پیرامون آیۀ نفر»، علوم و معارف قرآنی، ...
  • یونسی، حمیدرضا و نیکو دیالمه، «انذار از روش تا اصل ...
  • سایت اینترنتی:   www.farsi.khamenei.ir ...
  • نمایش کامل مراجع