بازنمایی روابط متقابل مهاجر و میزبان در سرزمین میزبان در متون ادبیات مهاجرت فارسی

سعی این مقاله بر آن است تا با مطالعه متون ادبیات مهاجرت فارسی به بررسی و تحلیل بازنمایی روابط متقابل مهاجر و میزبان در فضای بیناگفتمانی مهاجرت در سرزمین میزبان بپردازد. این تحقیق برای پاسخ به این پرسش صورت گرفته است که مهاجر در سرزمین میزبان در برقراری ارتباط متقابل با میزبان چه چالش هایی در پیش رو دارد. برای نیل به این مقصود ارتباط مهاجر و میزبان در چهار عنوان کلی «احساس ترس و بیاعتمادی مهاجر در سرزمین میزبان»، «در معرض نگاه بودن مهاجر»، «نگاه شرق شناسانه میزبان به مهاجر» و «نگاه مهاجر به میزبان و انتقاد از او» مورد تحلیل قرار گرفته است. مقاله در پایان به این نتیجه دست می یابد که در آغازِ مهاجرت فضای سرزمین میزبان به دلایل متعدد از جمله ناآشنا و غریبه بودن، تنهایی، تفاوت های سپهر نشانه ای دو سرزمین برای مهاجر فضایی ترس آور و گاه غیرقابل اعتماد است؛ مخصوصاً در برابر دستور دوگانه ای که میزبان در ارتباط با او در پیش می گیرد و از یکسو از او می خواهد خود را هر چه بیشتر به او شبیه کند و ازسوی دیگر جایگاه و در نتیجه فاصلۀ خود را با او به عنوان یک «دیگری متفاوت» حفظ کند. نگاه میزبان به ویژه نگاه شرق شناسانۀ او، مهاجر را دچار نگرانی و تشویش می کند و جهانی را که او متعلق به خود تصور می کرده است، از او می گیرد و او را تبدیل به «ابژۀ در معرض نگاه و قضاوت دیگری» می کند. اما مهاجر در برابر نگاهِ میزبان پذیرنده ای منفعل نیست و از طریق افزایش آگاهی و آشنایی نسبت به میزبان و سرزمین او نگاه خیرۀ او را پاسخ می دهد و تلاش می کند تا اندیشه های شرق شناسانه او که انسان شرقی را موجودی احساسی، درجه دوم و خطرناک می داند که ممکن است نظم اجتماع او را برهم بزند، اصلاح کند تا میزبان حضور او را به عنوان جزئی ناگزیر در سرزمین خود بپذیرد.

کلیدواژه ها:

ادبیات مهاجرت فارسی ، دیگری ، مهاجر ، میزبان ، شرق شناسی