مطالعه تنوع ژنتیکی برخیتوده های آویشن شیرازی Zataria multiflora با استفاده از نشانگرهای ISSR در استان هرمزگان

آویشن شیرازی Zataria multiflora Boiss ، گیاهی متعلق به تیره نعناعیان Lamiaceae است. پراکنش این گیاه در دنیا محدود بوده و منحصراً در کشورهای پاکستان و افغانستان پراکنش دارد. این گیاه دارویی به دلیل برداشت بی رویه و ارزش اقتصادی بالا یکی از گونه های در معرض انقراض می باشد. در این پژوهش تنوع ژنتیکی شش توده مختلف آویشن شیرازی جمع آوری شده از رویشگاه های مختلف استان هرمزگان شامل فاریاب، لاور شیخ، خمیر، تنگ زاغ، رودخانه و بشاگرد با استفاده از نشانگرهای ISSR انجام شد. استخراج DNA از برگ به کمک روش CTAB با کمی تغییر انجام گردید. از 14 آغازگر LSSR که باندهای واضح تری در واکنش زنجیره ای پلی مراز تولید کرده بودند. در این آزمایش استفاده گردید. با کمک نرم افزار NTSYS با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و الگوریتم میانگین فاصله UPGMA نمودار خوشه ای مربوطه ترسیم شد.همچنین نمودار دو بعدی براساس تجزیه به مولفه های اصلی شکل گرفت. نتایج حاصل از ضریب تشابه جاکارد نشان داد که تشابه ژنتیکی توده های آویشین شیرازی بین 0/23-0/36 متغیر است. کمترین تشابه بین توده های رویشگاه رودخانه و لاورشیخ و بیشترین تشابه بین توده های رودخانه و بشاگرد مشاهده شد. تجزیه خوشه ای داده ها، توده های مورد بررسی را در فاصله اقلیدسی 0/31 درسه گروه مجزا قرار داد و تقریبا با نمودار دوبعدی حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی داده های مشابه بود. در کل، نتایج نشان داد که نشانگرهای ISSR برای بررسی تنوع ژنتیکی توده های آویشین شیرازی دراستان هرمزگان مناسب بوده و توده ها تقریبا براساس الگوی جغرافیایی که از آن منشا گرفتند، از هم تفکیک می شوند.

کلیدواژه ها:

آویشین شیرازی ، رویشگاه ، تنوع ژنتیکی ، تجزیه خوشه ای ، نشانگر ISSR