نقش بهسازی بافتهای فرسوده شهری در جلوگیری از آسیب های ناشی از زلزله در قالب برنامه ریزی شهری

امروزه وجود شهرهای قدیمی و کهنسال و پیامدهای ناشی از هجوم و تمرکز جمعیتها و فعالیتها به بخش مرکزی شهرها و مشکلات مربوط به شهرسازی بیبرنامه و گسترش بافتهای فرسوده شهری باعث شده خطر زمین لرزه و تخریب های ناشی از آن بسیاری از شهرهای کشور ما را نیز تهدید کند. استان تهران نیز به عنوان پایتخت کشور و موقعیت مهم و حساس خود، دارای شمار زیادی از بافتهای فرسوده است که بیشتر آنها بر روی گسلهای مهم قرار گرفته اند و خطر جدی برای شهر تهران و ساکنان آن دارد. بر این اساس، پژوهش حاضر نقش بهسازی بافتهای فرسوده شهری در جلوگیری از آسیبهای ناشی از زلزله در قالب برنامهریزی شهری را مورد بررسی قرار داده است. هدف از پژوهش حاضر بهسازی بافتهای فرسوده شهری در جلوگیری از آسیب های ناشی از زلزله با استفاده از مدل SWOT و ماتریس QSPM است. این نوع پژوهش، کاربردی - راهبردی و روش انجام آن توصیفی - تحلیلی است. در انجام آن علاوه بر مطالعات کتابخانه ای از روش پیمایشی نیز استفاده شده است. برای جمع آوری و ارزیابی اطلاعات پیمایشی، ابزار پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان و مسئولین امر به کار گرفته شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد بافت فرسوده محله هفت چنار در موقعیتی قرار دارد که باید وضعیت شرایط موجود را رها کند؛ بدین معنی که باید نقاط ضعف خود را کاهش داده و در عین حال از تهدیدها دوری کند. نتایج پژوهش که بر مبنای شاخصهایی همچون نوع مصالح، قدمت، تراکم جمعیتی، عرض معابر، کیفیت بنا و مساحت قطعات بود، نشان داد که مصالح ساختمانی بیشترین وزن را به خود اختصاص داده و بقیه عوامل تابعی از وضعیت مصالح به کار رفته در سازه بوده است و 7/8 سازه ها دارای آسیب پذیری بالا و 2/3 دارای آسیب پذیری بسیارکم بودند. به عنوان اولویت دارترین راهبردها و برنامه های بازسازی و نوسازی بافت محله، افزایش کیفیت مصالح ساختمانی و تعریض معابر برای خدمات رسانی در شرایط بحرانی جهت ساماندهی بافت فرسوده محله هفت چنار، مؤثرترین راهبردها میباشند.

کلیدواژه ها:

بافت فرسوده ، بهسازی ، زلزله ، برنامه ریزی شهری.