بررسی روند تغییرات تراز آب زیرزمینی و مدیریت منابع آب در دشت های منتهی به کانون گرد و غبار جنوب شرق اهواز

در سال های اخیر، مدیریت منابع آب در کشورهایی همچون ایران با اقلیم خشک و نیمه خشک و به دلیل تغییرات اقلیمی کره زمین و افزایش جمعیت ضروری است. از طرفی، افت تراز آب زیرزمینی از جمله مهم ترین معضلات محیط زیستی برای بیشتر کشورهای جهان از جمله کشورهای در حال توسعه نظیر ایران می باشد. مدیریت و برنامه ریزی صحیح جهت جلوگیری از کاهش سطح آب زیرزمینی، نیازمند شناخت عوامل، شاخص ها و معیارهای تغییرات تراز آب زیرزمینی در مناطق تحت تأثیر این پدیده است. همچنین، مطالعه خشکسالی های هیدروژئولوژیکی و عوامل مؤثر برافت سطح آبهای زیرزمینی در راستای ارائه راهکارهای مدیریتی این منابع حیاتی ضروری است. بدین منظور جهت بررسی روند تغییرات آب زیرزمینی و ارزیابی تاثیر انواع خشکسالی ها بر یکدیگر در دشت های منتهی به کانون گردوغبار جنوب شرق اهواز یک دوره آماری 15 ساله 1381-1396 شاخص های خشکسالی GRI و SDI مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر این اساس، میزان افت تراز آب زیرزمینی دشت های جایزان، بهبهان و رامهرمز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد، در بیشتر محدوده های مطالعاتی همبستگی بین شاخص های GRI و SDI وجود دارد. این در حالیست که در برخی موارد تأثیر خشکسالی هیدرولوژی بر آب های زیرزمینی با تأخیر زمانی 6 ماهه تا یک ساله صورت می گیرد. افزون بر این، تغییرات اقلیمی تنها عامل افت سطح آب در آبخوان ها نبوده، بلکه در برخی موارد برداشت های بیرویه به نسبت تاثیر بیشتری دارند.همچنین، متوسط افت تراز آب زیرزمینی و متوسط کسری حجم مخزن آبرفتی در محدوده های مطالعاتی بهبهان، جایزان و رامهرمز به ترتیب برابر 4 متر، 0/26 میلیون متر مکعب در سال؛ 2 متر 0/7 میلیون متر مکعب در سال؛ 2 متر 0/8 میلیون متر مکعب در سال می باشد.

کلیدواژه ها:

سطح آب زیرزمینی ، خشکسالی GRI ، مدیریت منابع آب