بررسی عوامل موثر بر پدید ه گرد و غبار در ایران و ارائه راهکار و پیشنهاد

پدیده گرد و غباراز جمله تغییرات اقلیمی و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی است که در چند سال اخیر از سیر طبیعی خود خارج شده و شاهد تعدد وقوع آن در منطقه خاورمیانه می باشیم به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان، این کشور مکرراً در معرض سیستم های گرد و غبار محلی قرار می گیرد. طوفان های گرد و غباری و ریزگردهای ناشی از آن اثرات زیان باری را بر روی سلامتی انسان، محیط زیست، اقتصاد و پوشش گیاهی منطقه می گذارد. در این مطالعه اثرات نامطلوب پدیده گرد و غبار و راهکارهای کنترل به حداقل رساندن عارض این پدیده بررسی گردیده است. جریان های خشک هوای عربستان وعدم توجه به محیط زیست و بیابان زدایی در عراق باعث خشک شدن بسیاری از باتلاق های عراق ایجاد نواحی غبارساز شده است.درگذشته سه کشورایران، عراق، و عربستان به صورت مشترک هزینه های مالچ پاشی این زمین ها را تأمین می کردند و تمام زمین ها در فصل خاصی از سال مالچ پاشی می شدند. مالچ نوعی فراورده چسبنده نفتی است که برای تثبیت شن های روان در بیابان ها استفاده می شود. جنگ عراق و تغییر رویه این دولت ها در دهه 2000 میلادی سبب فراموشی این کار، درنتیجه افزایش ریزگرد در خوزستان، غرب ایران و سرانجام تقریباً در سراسر ایران شد.توفان اخیر، که به گفته برخی اهالی بغداد بترین توفان غبار زندگیشان بوده است، سبب بیشترین میزان ریزگرد در سه دهه اخیر ایران شد و ترکیب غبار با آلاینده های شهری ریزگرد خطرناکی را تولید کرد که صدها شهروند را به بیمارستان کشاند. گرد و غبار یک فرایند طبیعی در مناطق بیابانی و صحراهاست که دراثرعملکرد بادهای قوی بر سطح خاک رخ داده و سبب معلق شدن ذرات ریزخاک در فضای نزدیک سطح زمین می شود. در سال های اخیرف تاثیر عوامل طبیعی همانند خشکسالی های مداوم، کاهش بارندگی و رطوبت نسبی محیط به همراه تشدید فاکتورهای محیطی نظیراستفاده بی رویه از منابع اب مناطق بیابانی، از بین رفتن نیزارها و وقوع جنگ موجب خشک شدن تالاب ها و دریاچه های بیابان های شرق عراق و عرصه های جنوبی کشورمان و تنگشدن یا از بین رفتن کامل پوشش گیاهی در این مناطق گردیده است نتیجه چنین وقایعی گسترش شدید گردو غبار که به نام ریزگرد معروف هستند، دربخش های غربی، جنوب غربی ومرکزی ایران بوده و توانسته در کوتاه مدت اثرات نامطلوبی برمحیط زیست، اقتصاد و سلامت ساکنین 17استان کشور به ویژه شهرهای مرزی همانند اهواز وکرمانشاه برجای گذارد.

کلیدواژه ها:

و dust گرد و غبار ، اثرات زیست محیطی ، الودگی هوا