بررسی کارکردهای روش تربیتی مقایسه ای و تمثیل در قرآن کریم

قرآن کریم براي تربیت ابعاد وجود انسان از روش هاي بسیاري استفاده کرده است که از جمله آنها روش هاي مقایسه اي و تمثیل است.در روش تربیتی مقایسه اي،قرآن کریم دوامر متضاد مانند کفر وایمان را مقابل هم می نهد، به آثار و نتایج هر دو اشاره می کند،آن گاه از متربی می خواهد که دو طرف را باهم مقایسه کند وبه اختیار خود یکی را برگزیند.دومین روش تربیتی که در این نوشتار به آن پرداخته شده است، تمثیل است .استفاده از تمثیل و تشبیه از دیر زمان یکی از ساده ترین و موثرترین راه هاي تربیتی بوده است.تمثیل یکی از روش هاي تصویرسازي ومجسم کردن موضوع است که مخاطب را همزمان به تخیل و تفکر وادار می کند.تفاوت تمثیل با مقایسه در آن است که در تمثیل مشابهت بین دو امر شرط است،اما در مقایسه شرط نیست.تمثیل شیوه اي است که تمثیل پرداز با آن، عامدانه، مفاهیم عقلی وانتزاعی، روانشناختی یا روحی را به زبان مادي و ملموس بیان می کند.به عبارتی دیگر تمثیل تلاشی عقلانی است براي تصویر کردن چیزي که ممکن است به طریقی دیگر نیز شناخته شود .در قرآن کریم نیز از تمثیل به منظور تاثیر گذاري بیشتر بر مخاطب به عنوان یکی از روش هاي تصویر سازي و مجسم کردن موضوعات، استفاده شده است.چنانکه می توان گفت: داستان هاي قرآن در عین واقعی بودن از نوع قصه هاي تمثیلی است؛ که هر یک به صورت غیر مستقیم حامل پیام و نکته اي آموزنده و بیدار کننده است که از جنبه عبرت آموزي بالایی برخوردار است.این مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی و با استناد به آیات قرآن کریم ضمن پرداختن به اهمیت تربیت و استفاده از روش هاي تربیتی خاص با توجه به شرایط و موقعیت،کارکرد هاي دو روش تربیتی مقایسه اي و تمثیل را بیان کرده است.

کلیدواژه ها:

تمثیل ، روش تربیتی ، قرآن کریم ، مقایسه