راهنمای مکانیابی اسکان موقت پس از وقوع زلزله در بافت تاریخی یزد (مطالعه موردی بافت تاریخی محله فهادان)

بافت های تاریخی به دلیل آسیب پذیری زیاد مراکز مهم و در خطر زلزله هستند و تجارب این حوادث در ایران حاکی از نبود برنامةمناسب اسکان مبتنی بر ظرفیت های مکانی تعریف شده می باشد. با پیروی از نقاط مهم و فعال درون بافتی از نظر کارآمدی مانند ابنیههای منفرد و خالی از سکونت و زمین های بایر، برنامه ریزی برای اسکان موقت زلزله زدگان در اینگونه بافت ها پتانسیل هایی دارد که درصورت استفاده صحیح از آنها، آسیب های احتمالی ناشی از وقوع بحران به کمترین حد ممکن کاهش خواهد یافت. این پژوهش از نظر هدفکاربردی و ازنظر نوع پژوهش تحلیلی توصیفی است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش اسنادی معیارها، شاخص ها و سنجه های تحقیقکه مؤثر بر مکان یابی می باشد، تدوین می شود. برای این منظور، تنظیم پرسشنامه و توزیع آن میان 120 نفر از کارشناسان انجام شد و بااستفاده از روش مقایسات زوجی (مقایسه دودویی) مورد سنجش قرار گرفته است. سپس پاسخ های مرحله اول مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و معیارهای مشترک استخراج و امتیاز بندی گردید. در مرحله بعد وزن شاخص های تحقیق با استفاده از نرم افزار Expert Choice محاسبه و به منظور تعیین وزن های نهایی شاخص ها از روش سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. در مرحله بعد با استفاده از اطلاعات GIS شهر یزد ، به استخراج لایه ها با تبدیل این لایه ها به لایه های رستری و دسته بندی آنها با توجه به سنجه های تحقیق پرداخته شد. نتایج این پژوهش بیانگر این موضوع است که؛ توجه به سکونتگاه های پیشین کارآمد است و در بافت های با ارزش تاریخی و با هویت دارای تأثیر بسزای به منظور استفاده کاراتر اسکان های موقت می باشد. همچنین الگوی مکان یابی اسکان موقت به کاربری هایی چون آب انبار تأکید دارد. چرا که تجربه زلزله در بافت های تاریخی نشان داده است که ایمن ترین مکان در این نوع بافت ها آب انبارها و زمین های بایر و بلا استفاده می باشد که کمترین خسارات و آسیب پذیری را دارند.

کلیدواژه ها:

اسکان موقت ، بافت های تاریخی ، زلزله ، مکانیابی ، محله فهادان