مؤلفه های عقل در تربیت اجتماعی با تأکید بر سخنان امام علی (علیه السلام)

عقل اصل بنیادین احکام و قوانین آسمانی اسلام است. در سخنان امام علی (علیه السلام) موهبت الهی عقل، مهم ترین ابزار تعالی تلقی شده که می تواند تربیت انسان را در تمامی ابعاد سامان دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخصه های عقل در تربیت اجتماعی از منظر امام علی (علیه السلام) انجام شد. جامعه روایی پژوهش، منابع سخنان ایشان در نهج ابلاغه، غرر الحکم می باشد، هرچند پژوهش از آیات قرآنی مرتبط با موضوع و نمونه های روایی مطرح در کتاب های اصول کافی، بحار الانوار و تحت العقول نیز بهره جسته ست. پس از جمع آوری احادیث مرتبط با عقل و مولفه های ارتباط اجتماعی به روش های استقرایی و قیاسی، تجزیه و تحلیل محتوا صورت یافت و مولفه های اصلی عقل چون حق گرایی، میانه روی، حسن خلق و رازداری به عنوان مولفه های اصلی استنباطی گردید، عقل در چارچوب هریک از این مولفه های اصلی رهبری اعمال و رفتارهای جزیی انسان را نیز در جهت ایجاد رابطه مطلوب با افراد جامعه برعهده دارد. در نتیجه می توان با شناخت این شاخصه های عقلایی ـ اجتماعی در یافتن الگوی رفتاری متقن در روابط اجتماعی موفق شد و به ملاک های مورد نظر اسلام در ساحت تربیت اجتماعی دست یافت.

کلیدواژه ها:

عقل ، تربیت اجتماعی ، امام علی (علیه السلام)