خطرات بهداشتی و زیست محیطی ناشی از ذرات نانو و ارزیابی ریسک آنها

نانو فناوری یک روش برای ساخت و سرهم بندی ساختارهای کارآمد دارای حداقل یک بعد نانومتری می باشند. نانوساختارهای امروزی شامل قطعاتی نظیر نانولوله های کربنی، پروتئین ها، DNA و ترانزیستورهای تک الکترونی فعال در دمای اتاق هستند. نانو فناوری به سرعت در جهان گسترش یافته و محصولات زیادی تولید شده است. در کنار مزایای نانوذرات، پتانسیل خطر و ریسک بهداشتی و ایمنی در مورد آنها وجود دارد. خصوصیات نانوذرات نسبت به ذرات ریز متفاوت بوده و سمیت بیشتری دارند. مهمترین ریسکهای بهداشتی ناشی از نانوذرات جذب از طریق سیستم تنفسی و جذب از طریق پوست می باشد. نانوذرات می توانند به انتهای ارگانهای ریوی عبور کنند این شامل نقل مکان ذرات جامد، جابجایی از طریق لایه اپیتلیال ریوی به خون و سیستم لنفی و از طریق عصب انتهایی بویایی، همراه نورون های اکسون به مغز می باشد. نانوذرات به سیستم گردش خون می رسند به تمامی بدن منتقل می شوند. جذب پوستی می تواند اثر مهم دیگر تماس برای کارگرانی که نانوذرات آماده شده و استفاده شده در محلولها را جابجا می کنند، پس این نانوذرات می توانند پس از عبور از تمام لایه های پوست به سیستم سیرکولاتوری بدن برسند. در اغلب موارد شرایط موجب شونده کار در محیط، پتانسیل جذب ریوی باید حداقل یک مرتبه بزرگتر از تماس پوستی باشد.ریسکهای مربوط به ایمنی نانوذرات شامل آتش سوزی، انفجار و واکنشهای کاتالیستی می باشد. علاوه بر این خطرات بعضی از NPs می تواند ناسازگار بوده و ایجاد یک واکنش خطرناک، موقعی که تماس مستقیم با آنها به همراه محصولات دیگر باشد، می کند.علاوه بر این نانوذرات دارای ریسکهای زیست محیطی هستند و می تواند وارد هوا، آب و فاضلاب شود. در محیط، NPs می تواند با دیگر ذرات موجود در محیط واکنش بدهد، تغییر شکل داده و تغییر در سایز و ساختار از نقطه منشا ایجاد شود. سپس آنها در محیط های مختلف (آب، هوا و خاک) پراکنده می شود و می تواند بر روی فعالیت ارگانیسم ها تاثیر بگذارد. به خاطر سایز بسیار ریز آنها، NPs در محیط دارای حرکت خیلی زیاد می باشد. در هوا، آب و خاک آنها می توانند آلوده کننده کلیه گیاهان و جانوران(فلور و فون) بوده و در نهایت وارد زنجیره غذایی انسان می شود. جهت حفاظت جمعیت انسانی، هوا، آب، خاک، فلورا و فایونا، همه خروجیها به علاوه رها سازی از کارخانجات و آزمایشگاهها باید قبل از ورود به محیط تصفیه شده یا سوزانده شود. بنابراین در این مقاله به بررسی اثرات ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی نانوذرات و روشهای محاسبه ریسک فاکتور ها و کنترل آنها پرداخته شده است

کلیدواژه ها:

نانوذرات ، ریسک ، ایمنی ، بهداشتی ، زیست محیطی ، ارزیابی