جلوگیری از اتلاف آب قنوات در ماههای غیر زراعی

یکی از منابع مهم آبی کشور ، قنوات هستند.آب قنوات عمدتا در کشاورزی مصرف می شود . در ایران معمولا از اوایل آذر ماه تا فروردین به مدت 4 ماه کشاورزان نیازی به آب ندارند و آب قنوات هدر می رود . در کشور 33000 رشته قنات وجود دارد. اگر آبدهی هر قنات را بطور متوسط 50 لیتر در ثانیه در نظر بگیریم در مدت 120 روز غیر کشاورزی حدود 17 میلیارد متر مکعب آب از دسترس خارج شده و هدر می رود. با احداث سازه های کم هزینه از قبیل چاه های تزریق و حوضچه های خاکی در اراضی زیر دست مظهر قنات می توان از اتلاف این مقدار آب جلوگیری کرد و آن را به سفره های آب زیر زمینی تغذیه نمود . نمونه عملی طرح جلوگیری از اتلاف هرز آب زمستانه قنوات در استان مرکزی انجام شده است. روش کار بدین صورت بود که دو قنات به فاصله 2 کیلومتر از هم قرار داشتند . قنات بالا دست دارای هرز آب زمستانه و قنات پایین دست خشکیده بود . یک حلقه چاه تزریق در فاصله 60 متری مادر چاه قنات خشک حفر گردید.آب قنات بالادست در طی دو سال فقط در ماههای غیر زراعی به میزان 23000 متر مکعب به این چاه وارد شد . در این کار ضمن جلوگیری از اتلاف قسمتی از آب قنات بالادست ، با اعمال لایروبی و همچنین تغذیه طبیعی سفره ، قنات پایین دست احیا و مورد بهره برداری قرار گرفت

کلیدواژه ها:

قنات ، چاه ، سفره های زیرزمینی ، اتلاف ، تغذیه