تحلیل پدیده ترسیب در مقاطع مختلف کانال ها و راهکارهای کاهش آن (مطالعه موردی: شبکه آبیاری دز در ایران)

پدیده رسوبگذاری در رودخانه ها و شبکه های آبیاری و زهکشی ، یکی از مشکلاتی است که بدلیل شرایط خاص رسوبگذار، ضمن ایجاد معضلات بهره برداری و نگهداری به یک چالش اقتصادی عمده برای این شبکه ها تبدیل شده است . تحقیق حاضر بمنظور بررسی جنبه های مختلف پدیده رسوبگذاری پرداخته و راهکارهای مؤثر را ارائه داده است. روش تحقیق به گونه ای بود که از میان سه کانال انتخاب شده درشبکه دز، تعداد 17 ایستگاه مطالعاتی تعیین گردید و از آبان لغایت بهمن ماه 1386 بصورت ماهیانه نمونه برداری ها ، اندازه گیری ها و آزمایشات لازم انجام پذیرفت. نتایج حاصله نشان داد که در اثر ته نشینی رسوبات ضریب زبری کانال ها 64 درصد افزایش یافته که به تبع آن ظرفیت انتقال را 26 درصد کاهش داده. یافته های این پژوهش همچنین نشانگر آن بود که در صورت عدم آبگیری در جریان های سیلابی از ورود رسوبات به شبکه جلوگیری به عمل آورد . در چن ین شرایطی سرعت جریان را تا حد سرعت غیر رسوبگذار رسانده و ارتفاع (تراز) آب در کانال ها را می توان کاهش داد. نتایج حاصله همچنین نشان از بیشترین مطابقت روش گیرشکان Girshin)و پس از آن نظریه حد نهایی غلظتLimiting Conceterationدر تعیین سرعت و شرایط غیررسوبگ ذار با شرایط شبکه دز بود.

کلیدواژه ها:

پدیده رسوبگذاری ، ظرفیت انتقال ، حداقل سرعت غیر رسوبگذار