بررسی و تعیین اثرات زیست محرک آمینول فورته در افزایش مقاومت و جلوگیری از خسارت سرمازدگی در پرتقال تامسون ناول

تاثیر مثبت زیست محرک ها و از آن جمله "آمینول فورته" به عنوان ترکیبات حاوی اسیدهای آمینه و الیگوپپتیدهای فعال زیستی با قابلیت جذب بالا از راه برگ و ریشه در فرآیندهای مختلف رشد و نموی گیاهان و مقاومت در برابر تنش ها و شرایط نامناسب محیطی از جمله سرما و گرمای شدید، سم پاشی، خشکی و شوری به اثبات رسیده و این ترکیبات سالیان متمادی در کشورهای پیشرفته جهان برای ارتقا محصولات زراعی و باغی مورد استفاده بوده اند. بر این اساس در نظر است تا در قالب یک پروژه تحقیقاتی دو ساله که در موسسه تحقیقات مرکبات کشور و ایستگاه تحقیقات باغبانی آستارا به اجرا در آمده به بررسی نحوه اثرگذاری آمینول فورته در افزایش مقاومت و کنترل خسارت سرمازدگی در رقم پرتقال تامسون ناول پرداخته شود تا از این رهگذر بتوان ضمن جلوگیری از خسارت سرما روی محصول و درختان مرکبات، موجبات بهبود وضعیت رشد و نموی درختان مرکبات را برای سال های بعدی فراهم کرده و با تولید محصول بیشتر و مرغوبتر به درآمد باغداران و اقتصاد منطقه کمک بیشتری نمود. جهت دستیابی به این هدف تحقیقی بصورت طرح آماری کاملا تصادفی با ترکیبی از 4 غلظت آمینول فورته (غلظت های صفر (شاهد)، ‮‭0/2‬%، ‮‭35‬/%0 و 5/%0) در 3 زمان و 3 تکرار (هر تکرار 3 نهال) روی تامسون ناول پیوند شده روی پایه پونسیروس بعد از اعمال یک دوره سرما درون انکوباتور برای همه نهال ها، انجام شد. همچنین آزمایشی مشابه نیز در ایستگاه تحقیقات باغبانی آستارا در شرایط طبیعی روی درختان بالغ پرتقال تامسون ناول پیوند شده روی پایه سیتروملو در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت. صفاتی همچون میزان کلروفیل ‭a ‬و‭b ‬برگ، کلروفیل کل، میزان پرولین و پروتیین برگ، قندهای احیاکننده و آنزیم مالون دآلدیید برگ ها روی تیمارهای مختلف و شاهد پس از تنش سرما مورد آزمایش قرار گرفت. بر اساس علایم ظاهری، نهال های تیمار شده با غلظت بالای آمینول فورته توانستند تحمل بهتری در شرایط تنش سرما نسبت به شاهد از خود نشان دهند. طبق نتایج بدست آمده میزان پرولین در تامسون ناول تحت شرایط تنش سرما در تیمار (‮‭0/5‬ %) غلظت آمینول فورته تقریبا دو برابر بیشتر از شاهد بود و این بیانگر افزایش تحمل نهال ها در برابر سرما در غلظت بالای آمینول فورته نسبت به شاهد بود. در مورد میزان پروتیین، افزایش معنی داری وجود داشت و مقدار پروتیین در غلظت های بالای آمینول فورته نسبت به شاهد زیاد شده است. میزان کلروفیل کل ‭(a+b) ‬با افزایش غلظت آمینول فورته زیاد شد و این افزایش معنی دار بود. میزان کلروفیل ‭a ‬و‭b ‬نیز افزایش معنی داری داشته است. میزان مالون دآلدیید در تیمارهای مختلف آمینول فورته اثر معنی داری از خود نشان نداد. در ایستگاه آستارا با وجود بارش برف و سرمای کوتاه مدت ‮‭2/5‬- درجه سانتی گراد، هیچ گونه علایم سرمازدگی روی میوه، برگ و شاخه درختان شاهد و تیمار شده مشاهده نشد. بر اساس نتایج بدست آمده در شرایط آزمایشگاه، اثرات مثبتی از آمینول فورته مشاهده شد. واژه های کلیدی: مرکبات، سرمازدگی، آمینول فورته، پرولین