استفاده از روغن امولسیون شونده ‭EC ‬در کنترل آفات مهم مرکبات به منظور کاهش مصرف سموم شیمیایی

استفاده از روغن ها جهت کنترل آفات مرکبات به عنوان یک ترکیب کلیدی در برنامه های مدیریت مبارزه می باشد. سالیانه مقدار زیادی روغن در باغ های مرکبات استان مازندران استفاده می شود که در سال های اخیر کیفیت نامطلوب آنها باعث ایجاد اثرات سو روی میوه ها گردیده است. در این طرح روغن امولسیون شونده ‭EC ‬در قالب 4 پروژه روی درختان تامسون ناول ارزیابی شد. برای بررسی اثرات سو احتمالی این فرمولاسیون روی درختان، آزمایشی در دو بخش ابتدا با ‮‭15‬ تیمار و 4 تکرار برای اندازه گیری عملکرد، کیفیت خارجی میوه، ریزش برگ و میوه، عمر انبارداری، شاخص رنگ میوه و سپس با 5 تیمار و 4 تکرار برای اندازه گیری شاخص رنگ برگ و رنگدانه برگ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به اجرا در آمد. به منظور بررسی تاثیر روغن امولسیون شونده ‭EC ‬در کنترل بالشک، کنه زنگ و کنه قرمز مرکبات، آزمایش ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار انجام شدند. برای تجزیه وتحلیل آماری از نرم افزار ‭MSTAT-C ‬استفاده شد. درصد تلفات آفت با استفاده از فرمول هندرسون تیلتون انجام شد. مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه دانکن مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری در کنترل بالشک مرکبات توسط غلظت های مختلف روغن در ،‮‭10 4‬ و ‮‭20‬ روز بعد از روغن پاشی و نیز ایجاد دوده توسط آفت وجود دارد. سم دورسبان 2 در هزار + روغن ‭Ec ‬با غلظت ‮‭0/5‬ درصد و دورسبان 2 در هزار + روغن مایونز با غلظت ‮‭0/5‬ درصد بهترین تاثیر را در کنترل بالشک مرکبات داشت. روغن‭Ec ‬با غلظت 1 درصد به بالا پوره های سن اول بالشک را به میزان قابل توجهی کنترل می کند اما با توجه به میزان میوهصهای آلوده به قارچ دوده، راه حل قطعی برای کنترل آفت نمی باشد. بعلاوه نتایج مشخص نمود که روغن ‭EC‬با غلظت یک ونیم درصد در بالاترین سطح کنترل کنه قرمز مرکبات قرارداشته و روغن‭EC ‬با غلظت ‮‭0/5‬ درصد کمترین کنترل را درمقایسه با تیمارهای دیگر داشت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب داده ها در تاثیر روغن امولسیون شونده ‭EC ‬در کنترل کنه زنگ مرکبات نشان داد که اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف روغن پاشی روی برگ و میوه بر مرگ و میر این آفت در سطح 1 درصد وجود دارد. یافته های این تحقیق نشان داد که کاربرد غلظت های مختلف روغن امولسیون شونده ‭EC ‬در کاهش جمعیت کنه زنگ مرکبات موثر بود و با افزایش غلظت روغن میزان مرگ و میر آفت نیز بالا رفت ولی میزان آن همواره از تیمار روغن باضافه کنه کش آبامکتین کمتر بود. بیشترین درصد تلفات آفت در بین غلظت های مختلف روغن امولسیون شونده ‭EC ‬مربوط به روغن پاشی روغن ‭EC‬با غلظت ‮‭1/25‬ درصد روی میوه بود و تیمار روغن ‭EC ‬با غلظت ‮‭0/5‬ درصد کمترین تاثیر را روی برگ داشت. همچنین استفاده از روغن با غلظت های فوق موجب تفاوت معنی داری در عملکرد، رنگ میوه و میزان کلروفیل برگ در تیمارهای مختلف می شود ولی روی سایر صفات اندازه گیری شده مانند کیفیت خارجی میوه، ریزش برگ و میوه، عمر انبارداری و شاخص رنگ برگ تاثیری ندارد. در مجموع می توان نتیجه گرفت که روغن ‭EC ‬تا غلظت ‮‭1/25‬ درصد باعث تاثیر منفی روی خصوصیات کمی و کیفی پرتقال تامسون ناول نمی شود. واژه های کلیدی : روغن ‭EC‬، گیاه سوزی، بالشک مرکبات، کنترل، کنه قرمز مرکبات، کنه زنگ مرکبات