بررسی مفهوم مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر

طبیعی است که هر کس باید شخصا پاسخگوی آثار و نتایج اعمال خویش باشد . ولی در حقوق مدنی، در پاره ای اوقات، افرادی که مستقیما مرتکب خطائی نشده اند، به علت عمل دیگری مسئول جبران خسارت وارده به دیگری شناخته می شوند .حال این سئوال مطرح است که آیا در مسائل کیفری نیز می توان شخصی را به خاطر ارتکاب عمل مجرمانه دیگری، از نظر کیفری مسئول دانست پاسخ به این سئوال، مطالب اصل شخصی بودن مجازات ها و مسئولیت کیفری، که امروزه در کلیه نظام های جزائی پذیرفته شده، منفی است.زیرا هیچ کس را نمی توان به خاطر عمل مجرمانه شخص دیگری از نظر کیفری مسئول شناخت. با این وصف به طور استثناء در بعضی ازنظام ها به استناد مواد قانونی خاص، و یا بر طب رویه قضایی، مسئولیت ناشی از عمل دیگری پذیرفته شده است.در جریان تصویب قوانین مدون اسلامی، قلمرو مسئولیت کیفری ناشی از اعمال دیگران، با رعایت اصل شخصی بودن مجازات، درمورد مسئولیت ناشی از عمل دیگری را استثنائا به نحو خالی ملحوظ نظر قرار داده است و طب این تبصره، چنانچه غیر بالغ، مرتکب قتل،ضرب و جرح شود، عاقله ضامن است؛ لیکن در مورد اتلاف مال اشخاص، خودطفل ضامن می باشد و اداء آن به عهده ولی طفل است .هر گاه در اثر تقصیر یا اشتباه قاضی در موضوع، یا در حکم، یا در تطبیق حکم بر مورد خاص، ضرر مادی یا معنوی متوجه کسی گردد؛ در لورت تقصیر، مقصر طب موازین اسلامی ضامن است و در غیر این صورت خسارت به وسیله دولت جبران می شود. و در هر حال از متهم اعاده حیثیت می گردد .حقوق کیفری مدرن بر اساس چهار اصل استوار گردیده است که عبارتند از: اصل لزوم ارتکاب رفتار، اصل قانونمندی ،اصل تقصیر و اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری. در واقع، این اصول با هدف تحقق بهتر عدالت در قلمرو حقوق کیفری به وجود آمده اند.

کلیدواژه ها:

اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری ، تقصیر ، مسئولیت ، مسئولیت کیفری فعل غیر