تاثیر قاعده فراش در تلقیح مصنوعی

پیشرفت دانش پزشکی در جهان امروز، موجب گردیده از یک سو بسیاری از زوجهای نابارور بتوانند با استفاده از روش های نوین باروری و تلقیح مصنوعی همچون لقاح داخل رحمی، اهدای جنین، اهدای گامت و رحم جایگزین مشکل ناباروری خود را برطرف نمایند. از سوی دیگر، در این میان برخی از روش ها گاه به گونه ای است که در نسب کودکان ایجاد شبهه می کند. یکی از حوزه هایی که در ادیان مختلف مخصوصا0 اسلام به آن توجه ویژه شده، بنیان خانواده است. به همین دلیل قانونگذار ایران با هدف تحکیم این واحد اجتماعی، قوانینی را وضع نموده که عمدتا0 بر مبنای قواعد فقه امامیه استوار است. قواعد برگرفته از مبانی فقهی، قواعدی محکم وخدشه ناپذیرند که ابعاد گوناگونی از روابط بین اعضای خانواده و وظایف هر یک از آنها را در بر میگیرند.یکی از این قواعد مهم و حساسیت زا مربوط به بحث نسب است،زیرا اثبات نسب به ساده ترین شکل امکانپذیر بوده، اما نفی آن بسیار دشوار است. یکی از طرق اثبات نسب قاعده فراش می باشد که از حدیث معروف نبوی الولد للفراش و للعاهر الحجر ماخوذ گردیده است. به موجب این قاعده، اگر انتساب طفلی به پدر مشکوک باشد، نسب آن طفل بر پدر با شرایطی اثبات می گردد. این قاعده در حقوق ایران از این جهت که یکی از ادله اثبات نسب قانونی طفل به حساب می آید، و مطابق آن کودک متولد شده ملحق به شوهر می شود، معروف به اماره فراش است. مواد 1158 و 1159 قانون مدنی ایران مبتنی بر این قاعده بوده و ماده 1322 این قانون نیز آن را از امارات قانونی به شمار آورده است. با این حال، پیشرفت دانش پزشکی و ژنتیک چالش های مختلفی را در قبال این قواعد و دستورات شرعی قرار داده و احکام و دستورات مربوط به خانواده نیز از این قاعده مستثناء نیستند. در این نوشتاربرآنیم تا تاثیر این قاعده مهم فقهی را در دستاوردهای پزشکی و تلقیح مصنوعی بررسی کنیم.