تحلیل زمانی پیشرفت اپیدمی های بیماری سفیدک پودری انگور در منطقه سیستان، ایران

بیماری سفیدک پودری انگور به وسیله ی قارچ Erysiphe necator ایجاد شده و از گسترده ترین بیماریهای انگور در دنیا و ایران به شمار می رود. بررسی پیشرفت زمانی اپیدمی این بیماری بهوسیله ی ارزیابی داده های مربوط به 30 تاکستان در سه شهرستان زابل، زهک و هامون از منطقه سیستان و طی دو سال زراعی 96-1395و 97-1396 انجام گردید. بازدیدهای میدانی از تاکستانها جهت ثبت دادههای مربوط به وقوع و شدت بیماری از زمان شروع رشد گیاه تا زمان برداشت محصول بهصورت هفتگی انجام پذیرفت. منحنی تغییرات زمانی این بیماری در تاکستانها با استفاده از مدلهای خطی، تک مولکولی، لوجستیک، لاگ لوجستیک و گومپرتز مورد بررسی قرار گرفت و مدل ها بر اساس پارامترهای آماری نظیر ضریب تبیین (R2)، ضریب تبیین تصحیح شده (aR2) و انحراف معیار محاسبات (SEE) مورد مقایسه و بهترین مدل انتخاب گردید. نتایج نشان داد که در مجموع دو سال زراعی، برای سه متغیر میزان وقوع بیماری، شدت آلودگی برگ ها و شدت آلودگی خوشه ها، مدل تک مولکولی به ترتیب با 100 ، 100 و 33/98 درصد اپیدمی های مورد مطالعه، برازش داشته است. ضریب تبیین این مدل برای سه متغیر فوق به ترتیب 64/91، 60/89 و 27/90 محاسبه و بر این اساس، این مدل به عنوان مناسب ترین مدل جهت توصیف روند پیشرفت این بیماری در شرایط تاکستانهای منطقه سیستان انتخاب گردید. همچنین در مجموع دو سال زراعی، میانگین نرخ سرانه افزایش این بیماری (rm) در سطح تاکستانها نیز برای هر سه متغیر فوق به ترتیب 016/0، 004/0 و 005/0 بوده است. این تحقیق برای نخستین بار در سطح منطقه سیستان و ایران انجام می گردد.

کلیدواژه ها:

انگور (Vitis vinifera L.) ، Erysiphe necator ، مدل های اپیدمیولوژیکی رشد ، مدل تک مولکولی