بررسی مستندات فقهی تبصره (2) ماده (188) قانون مجازات اسلامی مصوب (1392)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 291

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIGH-8-15_002

تاریخ نمایه سازی: 23 شهریور 1399

چکیده مقاله:

ماده (188) قانون مجازات اسلامی مصوب (1392)، شهادت بر شهادت را به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا برمی شمرد، لکن در تبصره (2) همین ماده، شهادت ثالثه مورد پذیرش قرار نگرفته است. این تبصره مطابق با فتوای مشهور فقهای امامیه است. عمده دلیل مشهور فقها، اجماع، تمسک به اصل، عدم شمولیت روایات وارد در موضوع شهادت بر شهادت و نیز یک روایت خاص در این زمینه است. لکن در مقابل این قول، تعدادی از فقهای معاصر قائل به اقوی بودن پذیرش شهادت ثالثه هستند. این گروه تمامی ادله مشهور را در اثبات مدعای خود رد می کنند و در مقام نظر، منکر جبران ضعف سند دلیل خاص به واسطه شهرت می شوند؛ بنابراین علت اختلاف رای این دسته با مشهور اشکال مبنایی است نه بنایی. در این نوشتار نویسندگان به بررسی ادله مشهور می پردازند و پس از مناقشه در تمامی ادله به این مطلب می رسند که حتی با فرض پذیرش نظریه علمی جبران ضعف سند به وسیله شهرت بازهم نمی توان قول مشهور را پذیرفت و قولشان دچار اشکال بنایی نیز می باشد. نویسندگان نشان می دهند که شمولیت ادله حجیت خبر واحد می تواند دلیل محکمی بر پذیرش شهادت بر شهادت فرع باشد. گفتنی است نظریه مزبور دارای کاربردی وسیع در بحث اثبات دعاوی است خصوصا در اموری مانند وقف خاص که پس از مردن بطون اولیه و رسیدن وقف به بطون متاخر، هیچ راهی برای اثبات وقف غیر از شهادت بر شهادت فرع وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

شهادت ، شهادت بر شهادت فرع ، ماده (188) ق.م.ا ، حجیت خبر واحد

نویسندگان

محمود جمال الدین زنجانی

دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

مسعود جهاندوست دالنجان

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ادریس حلى، محمد بن منصور (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر ...
  • ابن زهره حلبی، حمزه بن علی (1417ق). غنیه النزوع الى ...
  • احمد بن فارس، ابوالحسین (1404ق). معجم مقائیس اللغه . قم: ...
  • اردبیلى، احمد بن محمد (1403ق). مجمع الفائده و البرهان فی ...
  • تبریزى، جواد بن على (بی­تا). اسس القضاء و الشهاده. قم: ...
  • جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410ق). الصحاح- تاج اللغه و صحاح ...
  • حائرى طباطبایی، سید على بن محمد (1418ق). ریاض المسائل فی ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). تفصیل وسائل الشیعه الى ...
  • خمینی، سید روح الله (بی­تا). تحریر الوسیله. قم: موسسه مطبوعات ...
  • خوانسارى، سید احمد (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. ...
  • خویى، سید ابو القاسم (1372). معجم رجال الحدیث و تفصیل ...
  • خویى، سید ابوالقاسم (بی­تا). مصباح الاصول. تقریرات محمد سرور واعظ ...
  • خویى، سید ابو القاسم (1422ق). موسوعه الامام الخوئی؛ مبانی تکمله ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ القرآن ، ...
  • روحانی، سید صادق (1412ق). فقه الصادق(ع). قم: دار الکتاب- مدرسه ...
  • سبزوارى، محمد باقر (1423ق). کفایه الفقه المشتهر بکفایه الاحکام. قم: ...
  • شهید اول، محمد بن مکى (1410ق). اللمعه الدمشقیه فی فقه ...
  • شهید ثانى، زین الدین بن على (1413ق). مسالک الافهام الى ...
  • صدر، سید محمد باقر (بی­تا). بحوث فی علم الاصول ، ...
  • صدوق، محمد بن على بن بابویه (1413ق). من لا یحضره ...
  • صیمرى، مفلح بن حسن (1420ق). غایه المرام فی شرح شرائع ...
  • طباطبایى، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر ...
  • طوسی، محمد بن حسن (1407ق). تهذیب الاحکام. تهران: دار الکتب ...
  • طوسى، محمد بن حسن (1363). اختیار معرفه الرجال المعروف برجال ...
  • طوسى، محمد بن حسن (1407ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامى ...
  • علامه حلى، حسن بن یوسف (1413ق). قواعد الاحکام فی معرفه ...
  • فاضل لنکرانى، محمد (1420ق). تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله- ...
  • فاضل هندى، محمد بن حسن (1416ق). کشف اللثام و الابهام ...
  • فیاض، محمد اسحاق (بی­تا). منهاج الصالحین. بی­جا: بی­نا. ...
  • فیض کاشانى، محمد محسن (بی­تا). مفاتیح الشرائع. قم: انتشارات کتابخانه ...
  • کیدری، محمد بن حسین (1416ق). اصباح الشیعه بمصباح الشریعه . ...
  • گلپایگانى، سید محمدرضا (1405ق). کتاب الشهادات. قم: بی­نا. ...
  • مجلسى اول، محمد تقى (1406ق). روضه المتقین فی شرح من ...
  • محقق حلی، نجم الدین جعفر (1418ق). المختصر النافع فی فقه ...
  • مرعشى نجفى، سید شهاب الدین (بی­تا). القول الرشید فی الاجتهاد ...
  • مظفر، محمد رضا (1387). اصول الفقه. قم: بوستان کتاب. ...
  • مکارم شیرازى، ناصر (1370). القواعد الفقهیه. قم: مدرسه الامام علی ...
  • مومن قمی، محمد (1422ق). مبانی تحریر الوسیله- القضاء و الشهادات. ...
  • نائینی، محمدحسین (1376)، فوائد الاصول. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه ...
  • نجاشى، احمد بن علی (1365). رجال النجاشی. قم: دفتر انتشارات ...
  • نجفى، محمد حسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام ...
  • نراقى، احمد بن محمدمهدى (1415ق). مستند الشیعه فی احکام الشریعه ...
  • وحید خراسانی، حسین (1428ق). منهاج الصالحین. قم: مدرسه امام باقر(ع). ...
  • هاشمی شاهرودی، سید محمود (1426ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل ...
  • نمایش کامل مراجع