بدل بلاغی بستری برای آفرینش طنز در غزلیات حافظ
محل انتشار: پژوهشنامه ادب غنایی، دوره: 18، شماره: 35
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 408
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLLR-18-35_003
تاریخ نمایه سازی: 22 شهریور 1399
چکیده مقاله:
طنز ملیح یکی از ویژگیهای شعر حافظ است. حافظ علاوه بر روشهای مرسوم، از بدل بلاغی (جانشینکردن واژگان) برای آفرینش طنز بهره برده است. در مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی شکلگیری طنز با کمک بدل بلاغی، در دیوان حافظ، پرداخته شده تا نشان داده شود که حافظ چرا و چگونه از این شگرد برای طنزآفرینی استفاده کرده است. به نظر میرسد که با تشریح این شیوه، میتوان الگویی تازه برای ایجاد طنز به دست داد. او برای آفرینش طنز، مفاهیم را حداقل به چهار طریق جایگزین یکدیگر میکند: 1- واژگانی را که به علت کاربرد در حوزه شرع و عرفان، معنای اصطلاحی و نمادین یافتهاند، با معانی عادی و اولیه آنها جایگزین میکند. 2- صفات منفی را جانشین چهرههای مقدس در شرع و عرفان میکند. 3- واژگان را با مفاهیم متضاد؛ و چهرههای نمادین را با شخصیتهای مقابلشان جایگزین؛ و نوعی تساوی میان چهرهها و واژگان متضاد ایجاد میکند. 4- مشبهبه را جانشین مشبه در مصراع نخست میکند و نوعی استعاره میآفریند که لفظ مستعار علاوهبر معنای استعاری، دلالت اصلی و اولیه خود را نیز حفظ میکند.
نویسندگان
علی حیدری
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان
بهنوش رحیمی هرسینی
دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :