بررسی تطبیقی رویکرد معناشناختی مفسرین و رویکرد زبان شناسی شناختی در درک آیات مرتبط با سوره های مکی و مدنی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 333

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PAQ-7-2_004

تاریخ نمایه سازی: 16 شهریور 1399

چکیده مقاله:

در مطالعات وابسته به حوزه تفسیر قرآن، همواره به موضوع مکی و مدنی بودن سوره ها به جهت استفاده از دلالات مستنتج از این مقوله تاکید فراوانی شده است. در باب ضرورت شناخت و تشخیص سوره های مکی از سوره های مدنی همین قول کفایت می کند که دانشمندان برجسته علوم اسلامی نظیر سیوطی(1418) و نیشابوری(1416)، کسانی را که به این حوزه اشراف ندارند را از ورود به حوزه تفسیر قرآن منع کرده اند. در همین راستا این پژوهش در صدد آن است که با بررسی کاربرد طرح واره های تصویری در قرآن کریم و مقایسه سه شاخص فراوانی، نوع و هدف از کاربست این نظریه در سوره های مکی و مدنی، به مقایسه یافته ها با محتوای موضوعی سوره های مکی و مدنی از دیدگاه مفسران قرآن بپردازد تا میزان همسویی و تطابق مطالعات زبانشناختی مدرن را با تفاسیر محققان علوم قرآنی ارزیابی کند. در این پژوهش، تمامی آیات قرآن کریم از لحاظ کاربرد طرح -واره بررسی شده و نوع طرح واره به همراه مفهوم اساسی ای که طرح واره برای انتقال آن نقش ایفا می کند، بررسی و شمارش شده اند. پس از آن آمار مجزایی از سوره های مکی و مدنی، بر اساس سه شاخص فراوانی و نوع و هدف، تهیه شده است. آن چه از تحلیل این داده ها و مقایسه یافته ها با نظر محققان و مفسران حوزه علوم تفسیری و علوم قرآنی بر می آید، نشان دهنده آن است که میان مفاهیمی که توسط طرح واره ها مفهوم سازی شده و مفاهیمی که این دانشمندان راجع به تفاوت سوره های مکی و مدنی اعلام می کنند، همسویی معناداری وجود دارد. 

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: تفسیر قرآن ، سوره های مکی و مدنی ، معناشناسی شناختی ، طرح-واره تصویری

نویسندگان

فاطمه دریس

۱- ۱.فاطمه دریس(دانشجوی دکتری زبانشناسی، گروه زبانشناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران۲. گروه زبانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)

الخاص ویسی

۱.الخاص ویسی(دانشیار گروه زبانشناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران۲. دانشیار گروه زبانشناسی همگانی، دانشگاه پیام نور ،ایران)* نویسنده مسئول elkhas@yahoo.com

بهمن گرجیان

۳- بهمن گرجیان(دانشیار گروه زبان انگلیسی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران)

ساسان شرفی

۴- ساسان شرفی(استادیار گروه زبانشناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر(1984م)، التحریر و التنویر، تونس ...
  • ابن عطیه اندلسی (1422ق)، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، ...
  • اوسی، علی رمضان (1381)، مترجم: میرجلیلی،حسین، روش علامه طباطبایی در ...
  • حکیم، سید محمد باقر(1403 ق)، علوم القرآن، تهران، المجمع العلمی ...
  • خرمشاهی، بهاء الدین(1377)، قرآن و قرآن پژوهی، تهران، انتشارات دوستان-ناهید ...
  • دروزه، محمدعزت(1383ق) التفسیر الحدیث، قاهره، دار احیاء الکتب العربیه ...
  • راسخ مهند، محمد(1392)، درآمدی بر زبانشناسی شناختی، نظریه ها و ...
  • زرکشی، محمد بن بهادر(1410 ق) البرهان فی علوم القرآن، بیروت، ...
  • سید قطب(1412ق) فی ظلال القرآن، بیروت، دارالشروق ...
  • سیوطی،جلال الدین(1418ق) الاتقان فی علوم القرآن؛ تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ...
  • صبحی، صالح(1372 ) مباحث فی علوم القرآن، قم، منشورات الرضی ...
  • طباطبائی، سید محمدحسین(1360) المیزان فی تفسیر القرآن. ج 18، قم، ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود(1380) التفسیر،جلد اول، تهران، مکتبه العلمیه الاسلامیه ...
  • فائز، قاسم و صادقی، عماد و خیراندیش، ابوذر(1393) بررسی فضای ...
  • قاسم پور، محسن(1388)، انواع و جایگاه روایات بیانگر مکی و ... [مقاله ژورنالی]
  • قرائتی، محسن(1388)، تفسیر نور، جلد هشتم، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی ...
  • ماوردی، علی بن محمد(بی تا)، النکت والعیون،جلد اول، بیروت، دار ...
  • محدثی، جواد(1377)، آشنایی با سوره ها، کتابخانه دیجیتال نور فاطمه ...
  • معرفت، محمد هادی(1387)، علوم قرآنی، موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، تهران، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر(1386)، سوگندهای پربار قرآن. قم: مدرسه االامام علی ...
  • نصیری، محمد(1389)، تاریخ تحلیلی صدر اسلام، قم، دفتر نشر معارف ...
  • نیشابوری، نظام الدین(1416)، تفسر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، به ...
  • Johnson, M. (1987). The body In the Mind: The Bodily ...
  • Loebner, S. (2002). Understanding Semantics (Understanding Language), first edition, Rutledge ...
  • Saeed, J.I. (2013). Semantics, Oxford: Blackwell. ...
  • Talmy, L. (2000). Towards a Cognitive Semantics, London: Cambridge. ...
  • نمایش کامل مراجع