تحلیل نقوش پارچه های ساسانی بر اساس الگوی سه گانه دومزیل

پارچه های ساسانی، یکی از بهترین مجموعه نقش مایه های معنادار ایرانی را در ترکیب ها و رنگ های متنوع به نمایش گذاشته اند. تحلیل حاضر در پی تحلیل نقوش پارچه های دوره ساسانی با رویکرد تحلیل محتواست. پرسش اصلی تحقیق حاضر، چگونگی طبقه بندی نقوش پارچه های ساسانی بر اساس طبقات اجتماعی جامعه ساسانی (طبقات سه گانه دومزیل)است. برای پاسخ به این پرسش، نظریه طبقات سه گانه دومزیل به عنوان نظریه تحلیلی مورد استفاده قرار گرفته است. هدف تحقیق، شناسایی مفاهیم نقوش پارچه های دوره ساسانی است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری مطالب کتابخانه ای از طریق فیش برداری و تصویرخوانی است. تجزیه تحلیل داده ها کیفی است. بر اساس نتایج تحقیق، نقوش پارچه های دوره ساسانی به سه طبقه کاهنی/شاهی، جنگاوری/دلاوری، باروری /اقتصادی قابل طبقه بندی است که بازتابی از نظام طبقاتی جامعه ساسانی می باشد. برخی از نقوش، هر دو کنش را نشان می دهد مانند نقوشی که هم نشان شاهی اند، هم نماد دلاوری. یا نمادهایی که هم نماد شاهی اند و هم نماد باروری. این نحوه نمادپردازی، ریشه در تفکر هندواروپایی وهندوایرانی دارد که دومزیل آن را مطرح کرده است.

کلیدواژه ها:

نقوش پارچه ، پارچه های ساسانی ، طبقات سه گانه دومزیل