ملاحظاتی در خرد عرفانی

از آنجا که در بسیاری از آیین ها، سنت های مذهبی مبهم و یا رمزنگارانه است، ممکن است در مجالس عامه عرفانی خوانده شوند، و عرفان اغلب به تصور اشتباه دور از خرد و منطق خوانده می شود. اما بنا بر بسیاری از روایات عرفانی این خط فکری، به پیروی از عقل افتخار می کند. عارفان معتقدند که اندیشه عرفانی و تجارب شخصی و شهودی آنها، وجود یک بعد خارجی از واقعیت را آشکار می کند، پدیده هایی که وجود آنها از طریق حواس ظاهری و علوم کسبی قابل شناسایی نیستند و در طول تجربیات کشفی و عرفانی آشکار می شوند. از نظر آن ها در میان ویژگی های انسان، بعد خرد عرفانی، جایگاه والاتری از دیگر ابعاد دارد و همچون چراغی پرفروغ، پایه و اساس انسانیت، و پیامبر درونی و سرچشمه منحصر به فرد کمالات انسانی است که بر لوح وجود انسان می درخشد. بنا بر نظریات عرفانی، پرورش این خرد، مبنای پرورش دیگر ویژگی های وجود آدمی است؛ و اگر بر هوای نفسانی چیره گردد، دیده حقیقت بین گشوده می شود. پژوهش حاضر تعارض های خرد عرفانی را در برابر خرد استدلالی بررسی می کند.

کلیدواژه ها:

خرد عرفانی ، خرد استدلالی ، عرفان اسلامی ، عرفان نظری ، ادبیات فارسی.