چالش های موجود در دانش سنتی کشاورزی و تنوع زیستی

از سال 1970 میلادی که حفاظت از تنوع زیستی و پایداری ژنها و گونه های گیاهی و جانوری یکی از اصول پایداری محیط زیست شناخته شد، سازمانهای بین المللی متعددی فعالیت خود را در این زمینه آغاز کردند. در سال 1992 کنفرانس حفاظت از تنوع زیستی در ریودوژانیرو(برزیل) بر حفاظت و بهره برداری صحیح از اکوسیستم های گیاهی، تنظیم سیکل هیدرولوژیک، کنترل فرسایش خاک، کاهش مصرف سموم و توسعه پایدار کشاورزی در جهت افزایش در آمد زارعین با توجه به امنیت زیستی تاکید نمود. افزایش فشار اقتصادی، الگوهای وارداتی، سیستم های مختلف مکانیزاسیون باعث ناپایداری اکوسیستم های طبیعی شده و با توجه به رشد جمعیت و مهاجرت، تخریب اراضی و وسعت فرسایش و شور شدن خاک، افزایش آلودگیها و کاهش باروری و تنوع میکروارگانیسمهای خاک باعث شده است که تنوع در گونه های گیاهی بشدت کاهش یابد. فن آوری های محدود کننده استفاده ژنتیکی با کورت ها که ظاهراَ بمنظور جلوگیری از استفاده غیر مجاز از مواد ژنتیکی و برای محافظت از تکنولوژی ابداع شده اند، نیز در سالهای اخیر موجب آسیب پذیری تنوع زیستی را فراهم کرده است. ساخت سدهای متعدد خشکسالی، گسترش بی رویه شهرها، جاده ها، تغییر اراضی در کشاورزی خصوصاَ در جهت کاربری ساختمانی اکوسیستم های طبیعی و زراعی را نابود کرده و باعث انقراض تنوع زیستی شده است. این فاجعه در ربع قرن اخیر بصورت نمایانی بروز کرده و شاخصهای تخریب نگران کننده است باید برای نظامهای کشاورزی آینده در جهت تنوع زیستی گونه ها و نیز تنوع درون گونه ای بصورتی هدفمند برنامه ریزی شود و منابع آب، خاک ، جنگلها نباید کم ارزش تلقی گردند یا ظرفیت آنها نامحدود تصور شود. گرایش به سنت های صحیح باید آموزش و ترویج یابد. در این مقاله سعی شده است که این معضلات در کشورهای متفاوت مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهای مناسب در جهت حفظ دانش های بومی و انتقال آنها وتنوع زیستی سرشار موجود در ممکلکت ارائه گردد.

کلیدواژه ها:

دانش سنتی ، حفاظت از تنوع زیستی ، گورت ها ، آسیب پذیری