تاثیر کمپوست زباله شهری و کودهای شیمیایی بر غلظت عناصرغذایی در خاک، عملکرد و تجمع نیترات درکاهو ( Lectuca Sativa L.) رقم بابل

سابقه و هدف: بررسی امکان استفاده توام یا جایگزینی بخشی از کودهای شیمیایی با کودهای آلی در تغذیه کاهو به دلیل اثرات زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه کودهای شیمیایی، اقدامی ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف کمپوست زباله شهری به صورت جداگانه و تلفیقی با کودهای شیمیایی بر غلظت برخی از عناصرغذایی در خاک، عملکرد و تجمع نیترات در برگ کاهو اجرا شد. مواد و روش ها: آزمایشی شامل چهار سطح کمپوست زباله شهری (بدون مصرف، 10، 20 و 30 تن در هکتار) همراه با چهار سطح کود شیمیائی (بدون مصرف، عرف زارع، برابر آزمون خاک و 25 درصد کم تر از آزمون خاک)، در سه تکرار و به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بر محصول کاهو در سال زراعی 94-1393 در کرمانشاه اجرا شد. قبل از کاشت، ویژگی های شیمیایی و فیزیکی خاک مورد آزمایش با روش های استاندارد تجزیه گردید. نسبت به اعمال تیمارهای کودی و و سپس کاشت کاهو در کرت های آزمایشی اقدام شد. کنترل علف های هرز و آبیاری با سیستم بارانی در زمان مورد نیاز انجام شد. نمونه برداری از خاک پس از برداشت برای اندازه گیری برخی از ویژگی های شیمیایی خاک و هم چنین نسبت به برآورد عملکرد کاهو و اندازه گیری عناصرغذایی و میزان نیترات در برگ آن با روش های متداول اقدام گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که بین اثرهای اصلی مقادیر مختلف کودهای شیمیائی و کمپوست بر عملکرد، نیترات، غلظت عناصرغذایی و اثر برهم کنش آن ها بر عملکرد کاهو و مقدار نیترات در برگ آن در سطح یک درصد (P<0.01) و بر غلظت نینروژن، آهن و روی در سطح پنج درصد (P<0.05) اختلاف معنی داری وجود داشت. بیش ترین عملکرد (6/35 تن درهکتار) و مقدار نیترات (749 میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک) در برگ کاهو به ترتیب با کاربرد 10 تن بر هکتار کمپوست و مصرف کودهای شیمیائی بر اساس عرف زارع و کم نرین مقدار آن ها به ترتیب با 8/22 تن بر هکتار و 170 میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک با تیمار شاهد (عدم مصرف کود) به دست آمد. هم چنین بین اثرهای اصلی مقادیر مختلف کودهای شیمیائی و کمپوست بر غلظت بیش تر عناصرغذایی در خاک در سطح یک درصد (P<0.01) و اثر برهم کنش آن ها بر درصد کربن آلی، غلظت روی، آهن و مس قابل استفاده خاک، در سطح پنج درصد (P<0.05) اختلاف معنی داری وجود داشت. بیش ترین غلظت روی، آهن و مس قابل استفاده در خاک با مصرف 30 تن بر هکتار کمپوست و مصرف کودهای شیمیائی بر اساس عرف زارع به دست آمد که اختلاف آ ن ها نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 28/1، 16/3 و 24/1 میلی گرم بر کیلوگرم خاک بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده و در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی و مقدار نیترات در برگ کاهو، کاربرد توام 10 تن کمپوست بر هکتار و کودهای شیمیایی 25 درصد کم تر از آزمون خاک پیشنهاد می نماید

کلیدواژه ها:

آهن ، روی ، فسفر ، نیترات ، نیتروژن