رابطه بین شکل و نمای ظاهری اماکن ورزشی با گرایش دانشجویان به فعالیت بدنی در اوقات فراغت

مقدمه :با گسترش تکنولوژی و صنعتی شدن جوامع، سبک زندگی فعال افراد به سبک زندگی بی تحرک تغییر پیدا کرده است. این بیتحرکی عوارض و پیامدهای منفی بسیاری دارد. (بولز وهمکاران، 2012). سوستروم (2006) میزان فعالیت بدنی پانزده کشور اروپایی را با هممقایسه کرد و نتیجه گرفت دو سوم بزرگسالان جامعه به میران لازم ورزش نمی کنند. چنین یافته هایی ضرورت نیاز به مداخلات فعالیت بدنیبرای تشویق افراد به افزایش مشارکت در ورزش را نشان می دهد (شهبازی و همکاران 1391). اوقات فراغت برای بسیاری از افراد رو به افزایشاست. همانطور که شرکت در فعالیت های تفریحی در حال فروش است. برای بسیاری از مردم هفته های کاری کوتاه تر شده، مدت تعطیلاتافزایش یافته و دوره های بازنشستگی طولانی تر شده است.برای عده ای دیگر تقاضای کار بیشتر وجود دارد و برخی افراد ترجیح می دهند کهبیشتر کار کنند و در اندیشه داشتن اوقات فراغت بیشتر نیستند. (دانایی، 1393).اماکن ورزشی چه در بخش خصوصی چه در بخش دولتینقش مهمی در عمومی کردن ورزش در جهت تامین سلامت جامعه، ایجاد انگیزه، جذب جوانان به ورزش و تربیت ورزشکاران در رشته هایمختلف ورزشی، دارند (الماسی و همکاران 1394). بشر امروز وارد دوران جدیدی از زندگی خود شده است و به همین خاطر نیز نسبت بهبسیاری از مسائل حساس تر از قبل عمل می کند.بنابراین توجه به طراحی و اصول زیبایی شناسی از مسائل مهم در ساخت اماکن ورزشی بهشمار می آیند (نادریان جهرمی و همکاران 1391). ال کامب و همکار(2012) در تحقیقی با عنوان ورزش، تجربه زیبایی شناختی، و هنر بهعنوان تجسم ایده آل به این نتیجه مهم دست یافتند که بعد زیبایی شناختی در معماری اماکن ورزشی می تواند باعث جذب و گرایش بیشترافراد به ورزش شود.با توجه به نتایج محققین در این راستا این سوال برای محقق ایجاد می شود که آیا رابطه ای بین شکل و نمای ظاهریاماکن ورزشی و گرایش هر چه بیشتر دانشجویان به فعالیت بدنی در اوقات فراغت داشته باشد روش شناسی : این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی همبستگی است که به شیوه میدانی به مرحله اجرا درآمده است. جامعه این پژوهش کلیهدانشجویان دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم در شهر تهران بودند که با توجه به جمعیت زیاد دانشجویان و با استفاده از جدول نمونهگیری مورگان در نهایت تعداد 499 نفر به عنوان نمونه تحقیق به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری این تحقیق، پرسشنامه یمحقق ساخته می باشد که شامل 27 سوال پنج گزینه ای بر اساس مقیاس لیکرت می باشد.روایی پرسشنامه ی مذکور به تایید 14 نفر ازمتخصصین این حوزه در آمده است و پایایی این پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 0/83 بوده است.در بخش آمار استنباطی به منظوربررسی نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کلوموگروف- اسمیرنوف و بر اساس غیر نرمال بودن توزیع داده ها از ضریب همبستگی پیرسوناستفاده شد.یافته ها: همان طور که در جدول مشاهده می شود مقدار ضری ب همبستگی پیرسون بدست آمده برای ارتباط بین فرم ساختمانورزشی (شکل و ساختار ظاهری بنا) و فعالیت بدنی دانشجویان در زمان فراغت در سطح معناداری 0/01= برابر با (0/804) می باشد که با 99% اطمینان این ارتباط معنادار بوده و قابل تعمیم به جامعه می باشد. همچنین نتایج زیر نشان می دهد که همبستگی چندگانه بین فرمساختمان ورزشی (شکل و ساختار ظاهری بنا) و مشارکت ورزشی دانشجویان در زمان فراغت 0/804 و ضریب تعیین 0/646 و ضریب تعیین اصلاح شده 0/644 می باشد. این ضریب نشان می دهد که 64/4 درصد از واریانس مربوط به نمرات مشارکت ورز شی دانشجویان در زمان فراغت توسط مولفه فرم اماکن ورزشی قابل توصیف و تبیین است. (جدول در متن مقاله اصلی). نتیجه گیری:اماکن تفریحی ورزشی به عنوان یکی از اولویت های فراغتی افراد جامعه همیشه مصرف فراوانی داشته اند و توجه به فضا وامکانات آن ها از جمله دغدغه های همیشگی شهرداری ها به عنوان متولی اصلی ساماندهی فضاهای شهری بوده است (الماسی و همکاران1394). تحقیقات نوین برای افزایش مشارکت شهروندان در فعالیت های ورزشی و حضور مشتاقانه در پارک ها و فضاهای تفریحی ورزشی بهنقش و اهمیت عوامل زیبایی شناختی پرداخته اند و آن را راهکاری مناسب برای ترغیب مردم به حضور در پارک ها برشمرده اند (رضوی وهمکاران (2014).از این منظر نتایج تحقیق حاضر، حاکی از ارتباط نمای ظاهری اماکن ورزشی و فعالیت بدنی اوقات فراغت دانشجویان دانشگاههای دولتی تهران بوده است.در این راستا نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات (ماسایوکی 2011، ال کامب و همکاران 2012 ، شنیتزر وهمکاران (2014) و رضوی و همکاران (1391) همسو بوده و نتایج آنها را تایید می نماید. کشور ما به لحاظ فرهنگ غنی خود ظرفیت های لازمبرای شکوفایی در عرصه ورزش و فعالیت های بدنی را همیشه داشته و خواهد داشت. اما توجه به این نکته ضروری است که بسترسازیمناسبی برای شکوفایی این ظرفیت ها مورد نیاز است. آنچه در این پژوهش به بیان اهمیت آن پرداختیم توجه به اهمیت و ضرورت فاکتورهایزیبایی شناختی در طراحی اماکن ورزشی است. طبیعتا انسان به جهت علاقه ذاتی به زیبایی برای حضور در فضاهای زیبا رغبت بیشتری ازخود نشان می دهد.امید است شهرداری ها به عنوان متولیان اصلی ساماندهی پارک ها و فضاهای تفریحی ورزشی سطح شهر، با نگاهیزیباگرایانه خلاقیت های بیشماری را در طراحی اماکن ورزشی به کار گیرند تا از این رهاورد بتوانند جمعیت بیشتری را برای تفریح وساماندهی اوقات فراغت به این فضاها بکشانند.

کلیدواژه ها:

اوقات فراغت ، فعالیت بدنی ، اماکن ورزشی ، نمای ظاهری اماکن ورزشی