شرط عدم ازدواج مجدد در فقه و حقوق

شرط عدم ازدواج مجدد در ضمن عقد نکاح از موضوع های بحث برانگیز در میان اندیشه مندان حقوق اسلامی است. برخی آن را به دلیل نامشروع بودن و مخالفت با مقتضای عقد، باطل، و عده ای دیگر به دلیل روایات دال بر صحت تجویز، صحیح و لازم الوفا می دانند. بر پایه آیات قرآن و روایات، چند همسری، هر چند که حق مرد و مباح است، از احکام آمره به شمار نمی آید و از سوی دیگر، به دلیل اهمیت موضوع ازدواج و ماندگاری و استواری خانواده، چه بسا ممکن است در مواردی، استفاده مرد از این حق سبب سستی خانواده و بروز مشکلات فراوان اجتماعی و روانی شود؛ از این رو، با توجه به روایاتی که دلالت بر صحت شرط عدم ازدواج مجدد دارد، و نیز منافات نداشتن آن با مقتضای عقد نکاح، شرط مزبور نه مخالف شرع است و نه مخالف با مقتضای عقد. نکته مهم دیگر، ضمانت اجرای تخلف از این شرط است، که در این زمینه، آرای فقها گوناگون است؛ برخی نکاح دوم را باطل نمی دانند و عده ای دیگر قائل به بطلان آن اند. برخی بر این باوراند که برای زن حق فسخ وجود دارد و گروهی تخلف از شرط را تنها موجب گناه می دانند. با توجه به ادله گفته شده، به نظر می رسد تخلف از شرط مزبور سبب بطلان نکاح دوم می شود.

کلیدواژه ها:

شرط ، عدم ازدواج مجدد ، مشروع بودن شرط ، ضمانت اجرا ، بطلان نکاح دوم